Czy banany są zdrowe? Wartości odżywcze, właściwości banana w diecie. Ile kalorii ma banan?

Czy banany są zdrowe dla wszystkich? Banan to znany owoc na całym świecie. Jest bogaty w potas, błonnik (skrobia), magnez oraz kwas foliowy. Zobacz, jakie inne wartości odżywcze posiada i jak wpływa na organizm!

Spis treści:

• Wartości odżywcze bananów
• Banan — naturalne źródło potasu
• Banan. O owocu i jego zastosowaniu
• Owsianka smażona na patelni
• Wysokobiałkowy koktajl mango-banan
• Czy banany są zdrowe?
• Jak przechowywać banany?
• Dojrzałe czy zielone: które banany najlepiej kupować?
• Czy spożywanie bananów może być szkodliwe?
• Banany w codziennej diecie dzieci i dorosłych – na co pomagają?
• Banany w ciąży

Właściwości zdrowotne banana – najważniejsze wnioski

• Banany są idealne jako przekąska czy składnik posiłków – polecane także dla kobiet w ciąży, dzieci oraz osób aktywnych.

• Banany mają jedynie 97 kcal/100 g i są bogate w potas, błonnik oraz witaminy (B6, C, E), co wspiera serce, trawienie i odporność.

• Dzięki niskiemu indeksowi glikemicznemu banany są odpowiednie dla osób dbających o poziom cukru we krwi, a dojrzałe banany są świetną, naturalnie słodką przekąską.

• Dzięki potasowi, antyoksydantom i błonnikowi wspomagają regulację ciśnienia, zdrowie układu nerwowego i mogą nawet wpływać na sen 

Wartości odżywcze bananów

Banany są bardzo zdrowe ze względu na wysoką zawartość wartości odżywczych. Banany są niskokaloryczne, gdyż zawierają jedyne 97 kcal w 100 g tego owocu. Są również bogate w błonnik, potas, magnez, witaminę B6 czy też witaminę C. Składają się również aż w 75% z wody!

W tabelach poniżej znajdziesz podstawowe informacje o wartościach odżywczych banana z podziałem na makroskładniki, witaminy oraz składniki mineralne. 

Wartość energetyczna, makroskładniki (węglowodany, białko, tłuszcz, błonnik) i zawartość wody w bananach

Zawartość składników mineralnych w bananach na 100 g produktu

Zawartość witamin w bananach na 100 g produktu

Ile kalorii ma banan?

Przeciętny banan waży ok. 100 g i ma 97 kcal. Jak widzisz w tabeli, taki jeden banan zawiera ok. 23,5 g węglowodanów, czyli de facto cukru. Jednak banan zawiera również błonnik pokarmowy, bardzo dużo potasu czy też innych witamin i składników mineralnych, dzięki czemu będzie korzystnie wpływał na zdrowie i warto wprowadzić go do diety! 

Indeks glikemiczny banana

Dodatkowo indeks glikemiczny banana NIE JEST wysoki. Wynosi on 47, co zalicza go do produktów o niskim indeksie glikemicznym. Dojrzały banan może mieć wyższy indeks glikemiczny. Jednak nie musisz się tym martwić, gdyż spożycie bananów wiąże się licznymi korzyściami zdrowotnymi, o których dowiesz się niżej. 

Banan — duża ilość potasu na wyciągnięcie ręki

Banan jest naturalnym źródłem potasu – zawiera go aż 395 mg w 100 gramach. Dzienne wystarczające spożycie (AI) wynosi 3500 mg dla kobiet oraz mężczyzn [1]. Tak więc trzeba by było zjeść ok. 9 bananów dziennie, aby uzupełnić potas tylko i wyłącznie z tego produktu.

Jednak nie musisz jeść tyle bananów dziennie, gdyż potas dostarczamy również z innych produktów spożywczych takich jak [2]:

• ziemniaki – 491 mg/100 g
• fasola – 1188 mg/100 g
• pomidory – 282 mg/100 g
• awokado – 600 mg/100 g
• soczewica – 874 mg/100 g

Dlaczego potas jest tak ważny? Gdyż zapewnia on prawidłową gospodarkę wodno-elektrolitową oraz uczestniczy w regulacji ciśnienia osmotycznego komórek. Jeżeli  chcesz zadbać o swoje ciśnienie krwi, to zadbaj o spożycie bananów oraz innych produktów będących źródłem potasu!

Banan. O owocu i jego zastosowaniu

Banany pochodzą głównie z Brazylii, Ekwadoru czy też Kolumbii. Banany mają gładką, żółtą skórkę, a ich miąższ jest miękki, kremowy i słodki. Czyni je to produktem świetnym do bezpośredniego spożycia i jako składnik wielu potraw. Możesz je wykorzystać jako przekąskę oraz składnik dania np. desery, smoothie, koktajle.

Owsianka smażona na patelni

Przygotowaliśmy dla Ciebie dwie propozycje posiłków z bananem. Pierwsza z nich to owsianka smażona na patelni. Szybka w przygotowaniu, bogata w błonnik (zawiera go aż 11,3 mg), potas czy też białko. 

Składniki: 

• 90 g (1/2 x opakowanie) PROfeel Protein Pudding czekoladowy
• 60 g (1/2 x sztuka) Banan
• 70 g (garść) Maliny
• 60 g (garść) Borówki
• 30 g (3 x łyżka) Płatki owsiane
• 10 g (1/3 x łyżka) Miód
• 10 g (1/2 x łyżka) Masło orzechowe
• 5 g (1/2 x łyżka) Kakao naturalne
• 4 g (łyżka) Otręby pszenne
• 2 g (1/2 x łyżeczka) Cynamon

Sposób przygotowania: 

• Banana rozgnieść widelcem. Dodać płatki, otręby, kakao, cynamon, masło orzechowe oraz miód. Wszystko dokładnie wymieszać.
• Owsianą mieszankę wrzucić na patelnię. Smażyć jak jajecznicę przez kilka minut.
• Owsiankę podać z puddingiem i owocami.

Przepis ten pochodzi z pakietu e-booków Najszybsze Przepisy z Lidla i Biedronki – edycja jesień-zima. Kupując je otrzymujesz:

• 56 zupełnie nowych szybkich i smacznych przepisów na jesień i zimę
• Posiłki od 350 do 700 kcal dla kobiet i mężczyzn
• Dokładne instrukcje przygotowania potraw i tipy kulinarne
• Podaną wartość kalorii i makroskładników każdego posiłku
• Pewność, że wszystkie produkty znajdziesz w każdym popularnym markecie

Wysokobiałkowy koktajl mango-banan

Druga z nich to wysokobiałkowy koktajl mango-banan. Bardzo odżywczy i również bogaty w białko, potas oraz błonnik pokarmowy! Świetny dla osób uwielbiających bananowe smaki. Dietetycy z Dietetyka #NieNaŻarty często serwują swoim podopiecznym takie pyszne i szybkie w przygotowaniu posiłki. 

Składniki:

• Serek wiejski lekki 200 g (opakowanie)
• Banan 60 g (1/2 x sztuka)
• Pulpa mango 60 g (2 x łyżka)
• Płatki owsiane 30 g (3 x łyżka)
• Nerkowce 10 g (1/3 x garść)

Sposób przygotowania:

• 1. Nerkowce namoczyć w odrobinie wody przez kilka minut i odsącz.
• 2. Zblenduj wszystkie składniki, tworząc koktajl.

Przepis ten pochodzi z pakietu e-booków Przepisy na odchudzanie 2.0. Kupując je otrzymujesz:

• 56 przepisów – po 14 szybkich i smacznych śniadań, obiadów, przekąsek i kolacji
• Posiłki od 350 do 700 kcal dla kobiet i mężczyzn
• Dokładne instrukcje przygotowania potraw i tipy kulinarne
• Podaną wartość kalorii, makroskładników i kluczowych witamin każdego posiłku
• Pewność, że wszystkie posiłki są odpowiednio zbilansowane przez dietetyka

Czy banany są zdrowe? Jakie prozdrowotne właściwości wykazują? Czy zawierają cholesterol?

Tak, banany są zdrowe i można je jeść codziennie. Zawiera on różne związki bioaktywne takie jak alkaloidy, fenole, flawonoidy garbniki czy też saponiny [3]. Dodatkowo nie zawierają one cholesterolu. Co więcej, w związku z jego spożyciem zgłaszane są korzyści: [3]:

• przeciwcukrzycowe
• przeciwutleniające
• przeciwnowotworowe
• przeciwzapalne
• przeciwdrobnoustrojowe

Czy banany są zdrowe i dobre na serce i układ krążenia?

Świeża meta-analiza badań z 2024 roku wykazała, iż spożycie bananów oraz jabłek (3 do 6 razy w tygodniu) wiąże się ze zmniejszonym ryzykiem zgonu z jakiejkolwiek przyczyny u pacjentów z nadciśnieniem tętniczym [4]. Tak więc śmiało jedz banany, bo są bardzo zdrowe! 

Co więcej, dojrzałe banany są słodkie, dzięki czemu mogą pomóc Ci zredukować spożywanie słodyczy. 

Tutaj dowiesz się jak ograniczyć słodycze. 

Chcesz się przekonać, że dieta z bananami może być zdrowa, smaczna i sycąca? 

Spróbuj naszej diety odchudzającej! Dzięki stałemu kontaktowi i indywidualnej diecie będziesz wiedzieć, co jeść, żeby skutecznie schudnąć i poprawić swoje zdrowie. Pomogliśmy ponad 20 000 osobom osiągnąć cel, a nasza opinia w Google to 5/5 na podstawie ponad 450 opinii. Szybkie, smaczne i indywidualne diety to nasza specjalność.

Jak przechowywać banany?

Niedojrzałe banany najlepiej przechowywać w temperaturze pokojowej. Najlepiej dojrzewają właśnie w 20-22 stopniach, a taką znajdziesz u siebie w domu. Inne wskazówki do przechowywania bananów to:

• Oddzielanie bananów od siebie – Jeśli oddzielimy każdy banan od kiści, spowolnimy dojrzewanie.
• Przechowywanie w lodówce (dojrzałe banany) – można umieścić w lodówce, aby opóźnić ich dojrzewanie. Skórka może ciemnieć, ale miąższ pozostaje świeży i jędrny.
• Zamrażanie bananów –  Obrane ze skórki banany można zamrozić w całości. Będą one idealne do smoothie czy deserów.

Nie musisz się też martwić ciemnymi plamami na skórce banana. Możesz go zjeść, gdyż to niż szkodliwego. Oznaczają one, iż banan jest bardziej dojrzały. Jeżeli jednak banan stanie się miękki, wodnisty czy też zaczyna mieć nieprzyjemny zapach, to lepiej zrezygnować z jego spożycia z racji zepsucia (inaczej przeterminowania).

Dojrzałe czy zielone: które banany najlepiej kupować przy cukrzycy typu 2?

Zdrowotnie najlepiej kupować banany, które są lekko zielone. Takie banany charakteryzują się:

• Wyższą zawartością skrobi opornej (rodzaj błonnika pokarmowego), dzięki czemu będą wspierać jelita.
• Nie mają wysokiego indeksu glikemicznego.
• Większą korzyścią dla jelit. 

Z kolei dojrzałe banany to owoce, które mogą mieć wyższy indeks glikemiczny oraz być łatwiejsze do strawienia. Pod kątem smakowym mogą być również smaczniejsze (słodsze). Jeżeli lubisz uprawiać sport, to będą dla Ciebie idealnym rozwiązaniem na szybką przekąskę. 

Tutaj dowiesz się, co jeść po treningu. 

Jeżeli potrzebujesz szybkiej, smacznej i zdrowej przekąski, to wybierz dojrzałego banana (bardziej żółty). Jeżeli jednak kupujesz większa ilość np. do domu, aby zawsze mieć owoc pod ręką, to wybierz niedojrzałe banany (bardziej zielone). Jednak pamiętaj, że dojrzałe i zielone banany są zdrowe! 

Czy spożywanie bananów może być szkodliwe?

Spożywanie bananów nie jest szkodliwe dla ogółu społeczeństwa. Jednak znajdą się pewne wyjątki, gdzie ich spożycie może powodować dolegliwości żołądkowo-jelitowe. Takim przypadkiem jest zespół jelita wrażliwego (IBS) i tam banany mogą być niewskazane. 

Niedojrzały banan powinien być dobrze tolerowany. Z kolei bardziej dojrzały banan może zawierać więcej szybko fermentowanych węglowodanów tzw. FODMAP, które mogą powodować nieprzyjemne dolegliwości. W takim przypadku lepiej postawić na lekko niedojrzałe banany oraz zastosować dietę low FODMAP. 

Inne przypadki, gdzie spożywanie bananów może być niewskazane to alergia, hiperkaliemia (nadmiar potasu) czy też interakcje przy stosowaniu niektórych leków (np. leki moczopędne oszczędzające potas). 

Banany w codziennej diecie dzieci i dorosłych – na co pomagają?

Banany pomagają na co dzień utrzymać odżywczą dietę. Są one proste w spożyciu. Wystarczy tylko obrać je ze skórki i zjeść. Nie trzeba ich dokładnie myć, gotować, doprawiać czy też przyrządzać. Dzięki temu świetnie nadadzą się dla zapracowanych dorosłych, czy też dzieci. 

Zjedzenie banana na noc (na kolację), może wspomóc Twój sen oraz samopoczucie. Wynika to z zawartości tryptofanu i serotoniny, które to z kolei przekształcają się w melatoninę [5]. Z kolei dzięki niej możemy szybciej zasnąć. Wykorzystaj tę informację, aby wspomóc sen swojego dziecka! 

Banany zalicza się również do grupy produktów o niskiej gęstości energetycznej. Oznacza to, że w dużej objętości produktu dostarczymy niską ilość kilokalorii. Dzięki temu banany będą wspierać proces odchudzania! 

Od jedzenia bananów ciężko będzie przytyć. Jednak jeżeli dostarczysz dużo energii (kilokalorii)  z innych produktów, to jest to wtedy możliwe. W tym celu warto obliczyć swoje zapotrzebowanie energetyczne. 

Czy banany są zdrowe w ciąży?

Kobiety w ciąży mogą spożywać banany. Nie istnieją żadne przeciwwskazania do zrezygnowania z bananów w czasie ciąży. Co więcej, banany zawierają kwas foliowy, na który kobiety w ciąży mają wzmożone zapotrzebowanie.

Z kolei istnieją inne produkty, których należy unikać podczas diety w ciąży. 

Banany mogą również spożywać matki karmiące. Co więcej, z racji swoich właściwości odżywczych, banany sprawdzą się u kobiet chcących zadbać o swoją płodność. 

Czy banany są zdrowe – podsumowanie

Banany to owoce, które warto włączyć do diety. Warto jednak wdrożyć je do jadłospisu zgodnie z zaleceniami dla poszczególnych grup żywieniowych. Teraz wiesz, czy banany są zdrowe. Chcesz oprzeć na nich swój jadłospis? Skorzystać z pomocy dietetyków #NieNaŻarty i zamów dietę online skrojoną na miarę Twoich oczekiwań.

Piśmiennictwo:

1. Normy żywienia dla populacji Polski i ich zastosowanie, M. Jarosz, E. Rychlik. K. Stoś, J. Charzewska, y Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny, 2020 https://ncez.pzh.gov.pl/wp-content/uploads/2021/03/normy_zywienia_2020web.pdf
2. Wartość odżywcza wybranych produktów spożywczych i typowych potraw, B. Przygoda, H. Kunachowicz, I. Nadola, K. Iwanow, PZWL, 2019
3. Sarma PP, Gurumayum N, Verma AK, Devi R. A pharmacological perspective of banana: implications relating to therapeutic benefits and molecular docking. Food Funct. 2021 Jun 8;12(11):4749-4767. doi: 10.1039/d1fo00477h. PMID: 33960338.
4. Sun C, Li J, Zhao Z, Ren S, Guan Y, Zhang M, Li T, Tan L, Yao Q, Chen L. The correlation between fruit intake and all-cause mortality in hypertensive patients: a 10-year follow-up study. Front Nutr. 2024 Mar 22;11:1363574. doi: 10.3389/fnut.2024.1363574. PMID: 38585613; PMCID: PMC10995410.
5. F. M. Zuraikat, R. A. Wood, R. Barragán, and M. P. St-Onge, “Sleep and Diet: Mounting Evidence of a Cyclical Relationship,” Annu Rev Nutr, vol. 41, p. 309, Oct. 2021, doi: 10.1146/ANNUREV-NUTR-120420-021719.