Czy ostre jedzenie jest zdrowe? Zalety i skutki uboczne ostrego jedzenia

Spis treści

• Czy ostre jedzenie odchudza?
• Czy ostre jedzenie przyspiesza metabolizm?
• Czy ostre jedzenie podnosi ciśnienie?
• Ból brzucha po ostrym jedzeniu
• Ból żołądka po ostrym jedzeniu
• Czy ostre jedzenie szkodzi na wątrobę?
• Ostre jedzenie a refluks
• Ostre jedzenie w ciąży
• Ostre jedzenie a karmienie piersią
• Ostre jedzenie na ból gardła
• Ostre jedzenie a trądzik
• Wysypka po ostrym jedzeniu
• Rak a ostre jedzenie
• Podsumowanie

Czy ostre jedzenie odchudza?

Czy ostre jedzenie będzie pomocne w odchudzaniu? Zobaczmy, co na ten temat mówi literatura naukowa. Mówiąc o ostrym jedzeniu, będziemy mieć na myśli kapsaicynoidy. Są to substancje zawarte w roślinach, które odpowiadają za nadanie produktowi ostrego smaku. Znajdują się one przede wszystkim w papryczkach chilli [1,2]. Działają one poprzez stymulowanie układu współczulnego oraz zwiększanie wydzielania katecholamin  [1,3].

Teorie mamy omówioną. Tak więc czy ostre jedzenie odchudza? Możemy powiedzieć, że tak. Na podstawie meta-analizy, do której włączono 20 badań i przebadano 563 uczestników stwierdzono, iż spożycie kapsaicynoidów zwiększa wydatek energetyczny o około 50 kcal/dzień [4]. Taki wydatek energetyczny może spowodować istotną klinicznie utratę masy ciała w przeciągu 1-2 lat.

Jakby było mało, to ten sam autor ze współpracownikami w kolejnych latach ponownie przeprowadzili metaanalizę. Na jej podstawie wykazali, iż spożycie kapsaicynoidów przed posiłkiem zmniejsza spożycie energii ad libitum (bez ograniczeń, aż do uczucia sytości) o 74 kcal [5]. Jest to jeszcze większa liczba niż we wcześniejszych doniesieniach.

Jednakże pozytywny obraz ostrego jedzenia i jego wpływu na odchudzanie przyćmiewa fakt, że w sporej ilości badań wziętych do analizy (około połowa) podawano suplementy zawierające kapsaicynoidy, a nie samo ostre jedzenie, co już podważa wpływ ostrego jedzenia na redukcję masy ciała. W końcu mówimy o ostrym jedzeniu i jego wpływie na odchudzanie, a nie suplemencie zawierającym potencjalnie korzystne związki na odchudzanie. Stąd też warto brać te informacje z bardzo dużą dozą ostrożności.

Dodatkowo w 2023 pojawiła się meta-analiza, która wywraca do góry nogami wcześniejsze doniesienia. Mianowicie spożywanie ostrego jedzenia wpływało na zwiększone ryzyko nadwagi lub otyłości [6]. Wytłumaczyć to można tym, że pikantne potrawy częściej składają się z mięsa, a rzadziej z warzyw. Jednak nie można brać informacji z tej meta-analizy za pewną, gdyż była ona przeprowadzana wyłącznie na populacji chińskiej i uwzględniono w niej tylko badania obserwacyjne.

Tak więc czy ostre jedzenie pomoże na odchudzanie? Nie możemy jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie. Jeżeli będziesz spożywać ostre jedzenie wraz z warzywami, pełnoziarnistymi zbożami czy też chudym mięsem, to jak najbardziej może pomóc Ci to w odchudzaniu. Jeżeli jednak będziemy spożywać ostre jedzenie wraz z fast foodami czy innym rodzajem przetworzonego jedzenia, to wtedy zdecydowanie nie ułatwi nam to odchudzania. W takiej sytuacji można wręcz powiedzieć, że ostre jedzenie będzie niezdrowe.

Chcesz zredukować masę ciała przy pomocy diety, w której znajdą się ostre posiłki? Nasi dietetycy online z chęcią przygotują dla Ciebie indywidualną dietę. Pomogliśmy ponad 20 000 osobom osiągnąć cel, a nasza opinia w Google to 5/5 na podstawie ponad 400 opinii. Szybkie, smaczne i indywidualne diety to nasza specjalność!

Czy ostre jedzenie przyspiesza metabolizm?

Metabolizm można zdefiniować jako całokształt reakcji chemicznych zachodzących w komórkach. Jednakże w kontekście odchudzania bardzo często utożsamia się go jako spoczynkowy wydatek energetyczny czy też całkowity wydatek energetyczny. Idąc tym tropem, zadajmy sobie pytanie. Czy ostre jedzenie przyspiesza metabolizm? Tak, ostre jedzenie może zwiększyć wydatek energetyczny o ok. 50 kcal/dzień [4].

Czy ostre jedzenie podnosi ciśnienie?

Czy ostre jedzenie podnosi ciśnienie? W meta-analizie na populacji chińskiej wykazano, że spożywanie ostrego jedzenia zmniejszyło ryzyko nadciśnienia [6]. Stąd też z dużą dozą niepewności można powiedzieć, że ostre jedzenie może być korzystne w walce z nadciśnieniem. Jeżeli jednak ostre jedzenie będzie zasobne w sól czy też spożywane z innymi produktami bogatymi w sól, to może się okazać, że będzie podnosiło ciśnienie.

Przeczytaj także: Dieta DASH - jadłospis, zasady, przepisy

Ból brzucha po ostrym jedzeniu

Bardzo ostre jedzenie ma swoje skutki uboczne. Ostre jedzenie może powodować problemy żołądkowo-jelitowe np. ból brzucha. Może to być powiązane z zespołem jelita drażliwego (IBS) [7]. W takim wypadku zdecydowanie warto zrezygnować ze spożycia takich produktów, a także innych powodujących takie problemy.

Przeczytaj także: Dieta Low FODMAP – przykładowy jadłospis, produkty, przepisy

Ostre jedzenie a jelita? Spożywanie chilli w nadmiarze może powodować kilka objawów żołądkowo-jelitowych takich jak pieczenie jamy ustnej, klatki piersiowej, brzucha, nudności, ból brzucha, wzdęcia czy też biegunka [8]. Jak widzisz, bardzo ostre jedzenie posiada wiele skutków ubocznych powiązanych z brzuchem czy też jelitami.

Ból żołądka po ostrym jedzeniu

Czy ostre jedzenie szkodzi? Jak najbardziej może zaszkodzić i to boleśnie. Ból żołądka po ostrym jedzeniu czy też jakikolwiek ból  z jamy brzusznej to nie przypadek - jest to jak najbardziej możliwe, po spożyciu ostrych potraw. Dysponujemy opisem przypadku 27-letniego mężczyzny, który brał udział w zawodach w zakresie tolerancji pikantnych pokarmów. Zjadł on 4 papryczki chilli typu Bhut jolokia (ok 1 miliona jednostek Scoville’a - to bardzo dużo) oraz inne bardzo pikantne potrawy.

Oszacowano, iż spożył on co najmniej 600 mg kapsaicyny [9]. Jest to ogromna ilość. Dla porównania we wcześniej wymienionych badaniach ilość kapsaicyny w suplementach wynosiła do 135 mg. Po 2,5 godzinach wystąpił u niego silny ból brzucha. Leczenie lekami przeciwbólowymi sprawiło, że ból brzucha ustąpił w ciągu 30 godzin. Tak więc ból w obrębie jamy brzusznej po spożyciu ostrego jedzenia jest jak najbardziej możliwe.

Czy ostre jedzenie szkodzi na wątrobę?

Czy ostre jedzenie szkodzi na wątrobę? Nie, ostre jedzenie nie szkodzi na wątrobę. Ostre produkty zawierające kapsaicynę mogą być nawet pomocne [10], a wynika potencjalnie pomocnego działania na redukcję zespołu metabolicznego (poprzez redukcję masy ciała). Jednak jak już wcześniej wspomnieliśmy, wyniki badań nie są w pełni jasne. Jeżeli dolegają Ci problemy z wątrobą, to priorytetem będzie zredukowanie spożycia alkoholu do minimum oraz unormowanie masy ciała. Tak więc czy ostre jedzenie zniszczy Ci wątrobę? Nie!

Przeczytaj także: Dieta wątrobowa - dowiedz się co wolno jeść i wykorzystaj darmowy jadłospis

Ostre jedzenie a refluks

Ostre jedzenie a refluks? Niestety ostre potrawy mogą nasilać refluks, co jest ich zdecydowaną wadą [11]. Inne problematyczne produkty w refluksie to:

• cytrusy i soki cytrusowe, przetwory pomidorowe,
• smażone potrawy, dania ostre i słone, ostre przyprawy,
• tłuste sosy, majonez,
• produkty marynowane i wędzone,
• produkty konserwowe,
• mocna herbata i kawa, alkohol,
• kwaśne napoje,
• gazowane napoje i wody

Dodatkowo w refluksie pożądanym jest utrzymywanie masy ciała w normie, gdyż wzrost BMI o 3,5 punktu może zwiększać ryzyko refluksu aż o jedną trzecią [12]! Podsumowując jeżeli masz zgagę czy też refluks, to lepiej nie spożywaj ostrych potraw, gdyż mogą one nasilić objawy.

Przeczytaj także: Dieta w refluksie - zalecenia i darmowy jadłospis

Ostre jedzenie w ciąży

Czy można jeść ostre jedzenie w ciąży? Przychodzimy z dobrymi informacjami, gdyż można spożywać ostre jedzenie w ciąży! Nie istnieją rekomendacje, które jasno wskazałaby na potrzebę eliminacje pikantnych produktów w trakcie ciąży. Niemniej lista produktów, na które trzeba uważać, jest spora, a to ona:

• niepasteryzowane mleko 
• surowe, niedogotowane, niedopieczone mięso, surowe jaja
• nieumyte owoce i warzywa
• surowe ryby i owoce morza
• niepasteryzowane soki owocowe i warzywne, kiełki
• produkty po upływie terminu ważności
• produkty z bardzo krótką datą ważności czy takie, które były długo przechowywane otwarte (np. jeśli otwierasz jogurt, zjedz go jeszcze tego samego dnia)
• produkty wysokoprzetworzone np. fast food, słodycze, zupy instant
• podroby np. wątroba

Na te produkty zdecydowanie uważaj będąc w ciąży. Jeżeli jednak ostre jedzenie powoduje u Ciebie bóle brzucha czy refluks, to też warto będzie z niego zrezygnować.

Przeczytaj także: Dieta w ciąży - prawidłowe odżywianie. Jadłospis dla kobiet w ciąży

Ostre jedzenie a karmienie piersią

Ostre jedzenie a karmienie piersią? Podobnie jak w przypadku ciąży, podczas karmienia piersią można spożyć ostre produkty. Nie istnieją rekomendacje czy też zalecenia towarzystw naukowych, mówiące o potrzebie wyeliminowania ostrych produktów podczas karmienia piersią.

Przeczytaj także: Dieta matki karmiącej - zalecenia, jadłospis

Ostre jedzenie na ból gardła

Istnieją doniesienia, iż ostre jedzenie może zwiększać tolerancję na ból [13]. A co z ostrym jedzeniem na ból gardła? Ciężko znaleźć informacje poparte badaniami naukowymi, aby ostre jedzenie pomogło na ból gardła. Jeżeli dolega Ci refluks, to może się zdarzyć, że treść pokarmowa będzie cofać się bardzo wysoko, aż do krtani. Wtedy podrażnia ona struny głosowe i tył gardła (tzw. refluks gardłowo-krtaniowy). W takim przypadku ostre jedzenie zdecydowanie nie będzie pomagało na ból gardła, a wręcz szkodziło. W przypadku wystąpienia dolegliwości ze strony gardła warto będzie udać się do lekarza w celu zbadania przyczyny oraz dobrania prawidłowego leczenia.

Ostre jedzenie a trądzik

Ostre jedzenie a trądzik? Czy ostre jedzenie może powodować trądzik? Jest to kwestia bardzo sporna. W internecie spotkać się można z informacjami, iż ostre jedzenie powoduje trądzik. Nie znajduje to jednak potwierdzenia w badaniach naukowych, a wręcz przeciwnie. Istnieją publikacje, które nie wykazują powiązania spożycia ostrych przypraw z występowaniem trądziku [14,15]. Jeżeli jednak wystąpił u Ciebie trądzik po spożyciu ostrych pokarmów, to zdecydowanie rozważ zaprzestanie spożycie pikantnego jedzenia czy też przypraw.

Przeczytaj także: Dieta na trądzik - co jeść, jadłospis i zalecenia dietetyka

Wysypka po ostrym jedzeniu

Wysypka po ostrym jedzeniu? Jest to możliwe, ale raczej nie przez sam wpływ ostrych produktów. Ostre jedzenie może być bogate w sól czy też cukru proste (ogólnie przetworzone produkty, fast foody). Jeżeli spożywasz taki rodzaj pożywienia, to wtedy ostre jedzenie może powodować zmiany skórne. Wynika to z wysokiej zawartości soli i cukrów prostych (wysoki ładunek glikemiczny posiłku) [15,16]. Najrozsądniejszym postępowaniem w przypadku występowania wysypki czy też innych zmian skórnych będzie udanie się do dermatologa w celu zbadania problemu.

Rak a ostre jedzenie

Rak a ostre jedzenie? W tym temacie mamy dostępną  meta-analizę meta-analiz, czyli tzw. przegląd parasolowy z 2022 roku. Wykazano w nim, iż spożycie pikantnych potraw i pieprzu jest powiązane z występowaniem różnych nowotworów np. raka przełyku, raka żołądka, raka pęcherzyka żółciowego czy też innych nowotworów jak rak piersi, rak jelita grubego, rak krtani, rak jamy ustnej czy też rak gardła [17].

Jednakże sami badacze zaznaczają, że istnieją ograniczenia takie jak niska lub bardzo niska jakość dowodów czy też brak analizy reakcji na konkretną dawkę. Stąd też nie można brać tych informacji ze pewne i warto czekać na kolejne doniesienia w tym zakresie.

Podsumowanie

Jak widzisz ostre jedzenie ma zalety jak i wady. Warto się od niego wstrzymać, jeżeli po jego spożyciu dolega Ci ból brzucha. Może być potencjalnie problematyczne w związku z większym ryzykiem niektórych rodzajów raka. Niemniej warto wstrzymać się od jednoznacznych wniosków z racji słabych dowodów badań. W przypadku trądziku wpływ ostrego jedzenia jest niejasny. Warto się wstrzymać od spożycia ostrego jedzenia jeżeli masz refluks, gdyż jego spożywanie  może go nasilić. Z kolei może być korzystne pod kątem odchudzania, ale efekty są bardzo małe, a jakość badań niska. Jeżeli jednak dodatek ostrego jedzenia do posiłku sprawi, że spożyjesz większą ilość warzyw czy też pełnoziarnistych zbóż, to warto rozważyć jej stosowanie. Ponadto w niedużych dawkach ostre jedzenie (a dokładniej kapsaicyna) jest na ogół bezpieczne.

Piśmiennictwo