Endometrioza – dieta, przepisy, leczenie
Endometrioza to hormonozależna przewlekła choroba zapalna, która charakteryzuje się obecnością endometrium poza jamą macicy. Dotyka ok. 5-15% kobiet w wieku rozrodczym [1]. Główne objawy to bóle w obrębie macicy, bezpłodność oraz nieregularne i bolesne miesiączki [1,2]. Sprawdź jaką dietę stosować w endometriozie, co możesz zjeść oraz czy dieta bezglutenowa może mieć zastosowanie w endometriozie.
Spis treści
- Co jeść przy endometriozie?
- Przykładowy jadłospis przy endometriozie
- Czego nie jeść przy endometriozie?
- Dieta antyoksydacyjna a endometrioza
- Endometrioza a dieta bezglutenowa
- Dieta ketogeniczna a endometrioza
- Endometrioza a dieta dąbrowskiej
- Podsumowanie
Co jeść przy endometriozie?
Z racji zapalnego podłoża choroby dieta przy endometriozie powinna mieć charakter przeciwzapalny. W takim razie co jeść przy endometriozie? Wskazane będą takie produkty jak [1,3,7,8,9]:
- owoce
- warzywa
- niskotłuszczowy nabiał
- pełnoziarniste zboża
- strączki
- soja i jej przetwory
- chude mięsa
- tłuste ryby
- oliwa z oliwek, orzechy, nasiona
- jajka (z umiarem, do 7 tygodniowo)
Te produkty pomogą Ci zredukować stan zapalny w organizmie, a co za tym idzie dolegliwości endometriozy. Korzystanie z tych produktów będzie świetną podstawą diety przy endometriozie. Dodatkowo są to produkty, które charakteryzują się niską gęstością energetyczną. Przez to pomogą Ci zredukować nadmierną masę ciała, której nadmiar jest powiązany z wyższym ryzykiem wystąpienia endometriozy [9]. Ponadto będziesz mogła zjeść jajka (w umiarkowanych ilościach), pić chude mleko oraz napić się kawy i herbaty. Tak więc dzięki odpowiednio zaplanowanej diecie bogatej w witaminy i minerały, da się żyć z endometriozą!
Przeczytaj także: Jak stworzyć idealnie dopasowaną dietę
Przykładowy jadłospis przy endometriozie
Przygotowaliśmy dla Ciebie przykładowy jadłospis przy endometriozie. Dzięki jego zastosowaniu możesz zredukować dolegliwości związane z endometriozą. Dieta ma charakter przeciwzapalny dzięki dużej ilości kwasów wielonienasyconych czy też zielono liściastych warzyw. Skorzystaj z niej, jeżeli chcesz sama zobaczyć, jak może wyglądać taka dieta.
Jeżeli masz wątpliwości czy Twoja dieta w endometriozie jest odpowiednia, zgłoś się do nas. Pomożemy Ci zaplanować indywidualną dietę w endometriozie dopasowaną pod Twoje preferencje. Dzięki wsparciu dietetyka zredukujesz dolegliwości związane z endometriozą. Pomogliśmy ponad 20 000 osób osiągnąć cel, a nasza opinia w Google to 5/5 na podstawie ponad 390 opinii. Szybkie, smaczne i indywidualne diety online w to nasza specjalność.
Czego nie jeść przy endometriozie?
Warto zwrócić uwagę na produkty, których nie powinno się jeść przy endometriozie. Spożywanie tych produktów będzie zwiększało ryzyko wystąpienia endometriozy [1,3,7]:
- kwasy tłuszczowe trans
- alkohol
- czerwone mięso
- fast foody
Jeżeli cierpisz na endometriozę, to zdecydowanie zrezygnuj z tego rodzaju jedzenia. Zredukowanie (a najlepiej wyeliminowanie) kwasów tłuszczowych trans czy też czerwonego mięsa będzie związane z redukcją objawów, czy też ryzykiem wystąpienia endometriozy [9].
Przeczytaj także: Czy czerwone mięso jest rakotwórcze?
Dieta antyoksydacyjna a endometrioza
Dietę antyoksydacyjną można nazwać również dietą przeciwzapalną. Jak już wiesz z nagłówków wyżej, jest to świetna dieta na endometrium. Dieta antyoksydacyjna pozwala redukować objawy związane z przerostem endometrium, czy też zmniejszać szansę na jego wystąpienie. Znajdzie się w niej miejsce na kawę i herbatę, które są źródłem substancji przeciwzapalnych. Dlatego, jeżeli cierpisz na endometriozę, zdecydowanie rozsądne będzie zastosowanie diety antyoksydacyjnej.
Przeczytaj także: Dieta przeciwzapalna – jadłospis, zalecane produkty, zasady
Endometrioza a dieta bezglutenowa
Skuteczność diety bezglutenowej w endometriozie nie jest jednoznacznie potwierdzona, jednak pojawiają się badania, które mogą wskazywać na jej skuteczność. W jednym z nich 156 pacjentek poddano przez 12 miesięcy diecie bezglutenowej. 75% badanych po tym okresie doświadczyło zmniejszenia objawów bólowych [10]. Dodatkowo żadna z nich nie zgłosiła nasilenia bólu, a ich zdrowie psychiczne uległo poprawie.
Problematyczność glutenu może być związana z Zespołem Jelita Drażliwego. Zespół ten charakteryzuje się takimi objawami jak:
- ból dolnej części brzucha
- zaburzona praca jelit
- wzdęcia
- nadmierne gazy
- odstający brzuch
36% kobiet, którym dolega IBS mogą również chorować na endometriozę [11]. Zasadną dietą w przypadku zdiagnozowania zespołu jelita drażliwego jest dieta low FODMAP. Dieta ta zakłada redukcję produktów, które są bogate w gluten. Wyjaśnia to potencjalną skuteczność diety bezglutenowej w dietoterapii endometriozy.
Jednakże bezzasadne wyeliminowanie produktów zawierających gluten w endometriozie może wiązać się z dostarczaniem mniejszych ilości wapnia, żelaza, magnezu, kwasu foliowego czy też błonnika [12]. Dodatkowo produkty bezglutenowe są 2-3 x droższe oraz mogą dostarczać większej ilości kwasów tłuszczowych [13,14].
Przeczytaj także: Dieta w zespole jelita drażliwego – co jeść
Dieta ketogeniczna a endometrioza
Dieta ketogeniczna nie będzie najlepszym wyborem, jeżeli cierpisz na endometriozę. Może być ona skuteczna w pierwszych etapach odchudzania, jeżeli dolega Ci otyłość. Dzieje się to za sprawą szybkiej utraty masy ciała na diecie ketogenicznej [15]. Niemniej nieprawidłowo zbilansowana może być bogata w produkty odzwierzęce, które mogą zwiększać stan zapalny w organizmie (a dieta przy endometriozie powinna być przeciwzapalna). Będzie ona także uboższa w strączki, owoce, warzywa czy też pełnoziarniste produkty o charakterze przeciwzapalnym. Dlatego też zastosowanie diety przeciwzapalnej będzie rozsądnym wyborem.
Przeczytaj także: Dieta ketogeniczna – na czym polega, efekty diety, darmowy jadłospis
Endometrioza a dieta dąbrowskiej
Z racji niedoborowego charakteru diety dąbrowskiej nie jest ona polecana w endometriozie. Co prawda dzięki jej niskokalorycznemu charakterowi może dojść do utraty masy ciała i poprawy parametrów metabolicznych u osób otyłych, to ze względu na duże niedobory takich elementów jak: wapń, jod, cynk, kwasy omega 3 czy też żelazo, nie jest ona polecana. Dieta ta jest też uboga w białko, przez co może dojść do utraty mięśni i spowolnienia metabolizmu [5]. Dodatkowo jest monotonna, restrykcyjna, a u bardziej aktywnych kobiet może powodować zaburzenia miesiączkowania czy też większe ryzyko złamań [6].
Przeczytaj także: Dieta dąbrowskiej – 10 faktów dlaczego warto ją stosować lub nie
Podsumowanie
Żywienie w endometriozie będzie się opierało o zasady diety przeciwzapalnej. Owoce, warzywa, strączki, tłuste ryby czy też produkty sojowe będą dla Ciebie bardzo korzystne. Ponadto pomogą one zredukować nadmierną masę ciała, jeżeli taka występuje. Z kolei wyeliminowanie alkoholu czy też tłuszczów trans (np. fast foodów) będzie bardzo istotnym elementem diety w endometriozie. Jeżeli cierpisz na dolegliwości żołądkowo-jelitowe warto będzie rozważyć dietę low FODMAP.
Piśmiennictwo
- Jurkiewicz-Przondziono J, Lemm M, Kwiatkowska-Pamuła A, Ziółko E, Wójtowicz MK. Influence of diet on the risk of developing endometriosis. Ginekol Pol. 2017;88(2):96-102.
- Vallée A, Lecarpentier Y. Curcumin and Endometriosis. Int J Mol Sci. 2020 Mar 31;21(7):2440.
- Osmanlıoğlu Ş, Sanlier N. The relationship between endometriosis and diet. Hum Fertil (Camb). 2021 Oct 27:1-16.
- Fock KM, Khoo J. Diet and exercise in management of obesity and overweight. J Gastroenterol Hepatol. 2013 Dec;28 Suppl 4:59-63.
- Za: von Loeffelholz C, Birkenfeld A Role of Non-exercise Activity Thermogenesis in Human Obesity. Endotext [Internet]. South Dartmouth (MA): MDText.com, Inc.; 2000-2018 Apr 9
- Mountjoy M, Sundgot-Borgen JK, Burke LM i wsp.: IOC consensus statement on relative energy deficiency in sport (RED-S): 2018 update. Br J Sports Med. 2018 Jun;52(11):687-697
- Parazzini F, Viganò P, Candiani M, Fedele L. Diet and endometriosis risk: a literature review. Reprod Biomed Online. 2013 Apr;26(4):323-36.
- Dull AM, Moga MA, Dimienescu OG, Sechel G, Burtea V, Anastasiu CV. Therapeutic Approaches of Resveratrol on Endometriosis via Anti-Inflammatory and Anti-Angiogenic Pathways. Molecules. 2019 Feb 13;24(4):667.
- Piecuch M, Garbicz J, Waliczek M, Malinowska-Borowska J, Rozentryt P. I Am the 1 in 10-What Should I Eat? A Research Review of Nutrition in Endometriosis. Nutrients. 2022 Dec 11;14(24):5283.
- Marziali M, Venza M, Lazzaro S, Lazzaro A, Micossi C, Stolfi VM. Gluten-free diet: a new strategy for management of painful endometriosis related symptoms? Minerva Chir. 2012 Dec;67(6):499-504.
- Moore JS, Gibson PR, Perry RE, Burgell RE. Endometriosis in patients with irritable bowel syndrome: Specific symptomatic and demographic profile, and response to the low FODMAP diet. Aust N Z J Obstet Gynaecol. 2017 Apr;57(2):201-205.
- Nutritional Status in Spanish Adults with Celiac Disease Following a Long-Term Gluten-Free Diet Is Similar to Non-Celiac Nutrients 2021, 13(5), 1626;
- Gluten-Free Diet: Gaps and Needs for a Healthier Diet Nutrients 2019, 11(1), 170;
- Gluten-free and regular foods: a cost comparison Can J Diet Pract Res. 2008 Fall;69(3):147-50
- Muscogiuri, Giovanna, et al. “European Guidelines for Obesity Management in Adults with a Very Low-Calorie Ketogenic Diet: A Systematic Reviewand Meta-Analysis.” Obesity facts (2021): 1-24.
