Chcesz wyjść z domu bez zmartwień, że za chwilę Twoje jelita upomną się o wizytę w toalecie? Zespół Jelita Drażliwego może naprawdę namieszać w życiu. Dowiedz się jaką dietę stosować w IBS, aby uporać się ze wzdęciami, bólem brzucha i nadmiernymi gazami.
Spis treści
Jeżeli szukasz skutecznej diety odchudzającej to mamy dla Ciebie dwa darmowe jadłospisy dla kobiet (1850 kcal) i mężczyzn (2600 kcal), w których jest miejsce na spaghetti, tosty i ciasto czekoladowe. Oprócz pysznej diety dostajesz w pakiecie dużo merytorycznych informacji na temat odchudzania. Zapisz się do formularza poniżej, a w ciągu 5 min wyślemy Ci dwa odchudzające jadłospisy na maila.
Zespół Jelita Drażliwego (IBS) jest chorobą, w której komunikacja między jelitami a mózgiem przebiega nieprawidłowo. W wyniku zaburzeń pracy przewodu pokarmowego (spowolnienie lub przyspieszenie) oraz nadwrażliwości jelit, Twój mózg odczuwa nieprzyjemne dolegliwości bólowe z okolic brzucha [1]. Mechanizm ten działa dwukierunkowo, co oznacza że nadmierny stres również może wpływać na pracę jelit.
Obecnie nie istnieje żaden test, który pozwoliłby rozpoznać IBS. Główną rolę w diagnostyce IBS odgrywają występujące objawy, które w celu stwierdzenia IBS muszą spełniać tzw. IV Kryteria Rzymskie [2], czyli:
Nawracający ból brzucha występuje w ostatnich 3 miesiącach średnio przez co najmniej 1 dzień w tygodniu. Dodatkowo występujący ból spełnia co najmniej 2 z następujących kryteriów:
Testy diagnostyczne, które zleca lekarz są dobierane indywidualnie, w zależności od występujących objawów i zebranego wywiadu medycznego. Zwyczajowe badania uwzględniają badanie krwi, badanie w kierunku celiakii oraz badanie kalprotektyny w kale (w celu wykluczenia chorób zapalnych jelit). W niektórych przypadkach lekarz może również zlecić wykonanie kolonoskopii/ gastroskopii (szczególnie u pacjentów >45 rż. lub w sytuacji, gdy występują u nich objawy alarmowe).
Przy diagnostyce uważaj na prywatne firmy, które chcą Cię zrobić w bambuko! Niektóre firmy oferują alternatywne badania, takie jak testy nietolerancji pokarmowych (IgG), badania mikrobioty czy testy na przepuszczalność jelit. Żadne z tych badań nie jest obecnie użyteczne pod względem klinicznym, dlatego nie zaleca się ich wykonywania. A jak chcesz poszerzyć swoją wiedzę na temat diagnostyki i dietoterapii IBS w 10-godzinnym kursie Dietoterapia w Zespole Jelita Drażliwego to 7 maja będziemy szkolić we Wrocławiu, a 14 maja w Warszawie. Każdy uczestnik po kursie otrzyma imienny certyfikat i dostęp do kursu online, aby wiedza została z Tobą na zawsze!
Najczęstszymi dolegliwościami, które obserwuje się przy IBS są [3]:
Występowanie poszczególnych objawów jest bardzo zindywidualizowane. Dodatkowo objawy Zespołu Jelita Drażliwego nie muszą one występować jednocześnie, a ich nasilenie i częstotliwość może zmieniać się w czasie. W przypadku gdy, dominującym objawem są biegunki lub zaparcia możemy wyróżnić odpowiednio IBS o charakterze biegunkowym oraz zaparciowym. W sytuacji, gdy trudno określić dominujące symptomy mówimy o IBS o charakterze mieszanym.
Podstawowe modyfikacje dietetyczne w IBS uwzględniają [4]:
Produkty niezalecane w IBS |
Produkty zalecane w IBS |
|
Mięso, jaja, owoce morza |
Marynowane mięsa, mięsa podawane z sosami, przetworzone mięso (np. salami, kiełbaski etc.) |
Mięso bez dodatków, owoce morza, jajka |
Owoce |
Jabłko, mango, suszone owoce, brzoskwinie, nektarynki, śliwki, arbuz, gruszka |
Pomarańcza, kiwi, truskawki, maliny, ananas |
Warzywa |
Czosnek, cebula, por, szparagi, grzyby, kalafior, groszek cukrowy, bakłażan |
Papryka czerwona, cukinia, ziemniaki, marchewka |
Pieczywo i zboża |
Pieczywo pszenne, pieczywo żytnie, płatki jęczmienne |
Chleb orkiszowy na zakwasie, płatki kukurydziane, komosa ryżowa, wafle ryżowe (zwykłe), chleb owsiany na zakwasie, płatki z komosy ryżowej |
Strączki |
Czerwona fasola, falafele, soczewica gotowana, ciecierzyca gotowana |
Ciecierzyca (z puszki), soczewica (z puszki) |
Orzechy i nasiona |
Nerkowce, pistacje |
Orzechy macadamia, orzeszki ziemne, orzeszki pini |
Nabiał |
Mleko krowie, skondensowane mleko słodzone, lody, napój sojowy |
Mleko bezlaktozowe, jogurt (małe ilości), śmietanka, ser cheddar |
Cukier/ słodziki |
Miód, syrop z agawy, ksylitol |
Ciemna czekolada, cukier stołowy, syrop klonowy |
Inne |
Sosy i przyprawy z dodatkiem cebuli/ czosnku, soki owocowe |
Sos sojowy, majonez |
Bardziej specyficzna dieta w IBS to protokół dietetyczny FODMAP [5]. Akronim FODMAP oznacza grupę węglowodanów, które w jelitach mogą działać osmotycznie (działają jak gąbka w przewodzie pokarmowym, czyli „ściągają” wodę do światła jelit, powodując biegunkę) oraz są pożywką dla bakterii (bakterie „zjadają” węglowodany, których nie jesteśmy w stanie strawić i przy okazji produkują gazy, które rozciągają jelita i powodują wzdęcia oraz ból).
Stosowanie diety FODMAP w Zespole Jelita Drażliwego jest skuteczne przede wszystkim wśród pacjentów z IBS o charakterze biegunowym. W przypadku zaparć należy rozważyć na początku inne strategie dietetyczne (m.in. zwiększenie podaży błonnika rozpuszczalnego, np. w postaci suplementu babki płesznik, zadbanie o odpowiednie nawodnienie oraz aktywność fizyczną).
Jeżeli potrzebujesz konsultacji z dietetykiem to przestań się dręczyć i oddaj się w ręce specjalisty. Pomogliśmy ponad 10 000 osobom osiągnąć cel, a nasza opinia w Google to 5/5 na podstawie ponad 300 opinii. Szybkie, smaczne i indywidualne diety online to nasza specjalność. Z przyjemnością pomożemy Ci w walce z IBS.
Według badań nawet 2/3 pacjentów odczuwa ulgę już po pierwszych kilku tygodniach stosowania protokołu dietetycznego FODMAP [6]. Dodatkowo duża część osób, której dieta lowFODMAP przyniosła poprawę objawów (~70% osób) odczuwała korzyści płynące ze zmiany diety nawet rok później.
Niestety około 30% pacjentów nie reaguje na protokół dietetyczny FODMAP. W takiej sytuacji należy ponownie włączyć FODMAP do diety i skupić się na innych strategiach łagodzących dolegliwości (np. psychoterapia i leczenie farmakologiczne).
Pozostałe strategie żywieniowe są zdecydowanie mniej przebadane, ale z reguły w porównaniu do diety lowFODMAP okazują się być mniej skuteczne [7].
Kofeina, najczęściej spożywana w postaci kawy, jest jednym z czynników żywieniowych, który może wyzwalać problemy jelitowe u osób cierpiących na IBS. Nawet 40% pacjentów z IBS skarży się na nasilenie objawów biegunkowych po spożyciu kawy [8].
Kofeina zawarta w kawie może wpływać na aktywność motoryczną przewodu pokarmowego, przyspieszając przemieszczanie się treści pokarmowej, co z kolei może nasilać objawy biegunkowe.
Pamiętaj jednak, że kawa nie musi wywoływać negatywnych objawów u każdej osoby z IBS. Warto być ostrożnym w przypadku IBS o charakterze biegunkowym, ale nawet w tym wypadku wykonaj test z prowokacją. Wyklucz kawę z diety na co najmniej 2 tygodnie. Jeżeli po tym czasie poczujesz zmniejszenie dolegliwości jelitowych, wprowadź kawę ponownie do swojego rozkładu dnia i sprawdź reakcję swojego organizmu. Jeżeli po wykluczeniu kawy nie poczujesz poprawy lub po jej ponownym wprowadzeniu do diety nie odczujesz istotnego nasilenia symptomów nie ma sensu z niej rezygnować.
Zakładając, że głównym winowajcą nasilającym objawy biegunkowe jest kofeina, podobnie mogą działać na Ciebie inne napoje o wysokiej zawartości kofeiny (np. napoje energetyczne, mocna herbata, yerba mate).
Podsumowując, nie ma mocnych dowodów naukowych, które nakazywałyby wykluczenie kawy (kofeiny) z diety, jednak nasze doświadczenie pokazuje, że wielu pacjentów skarży się na nasilenie problemów jelitowych po jej spożyciu. W związku z tym przetestuj swoją wrażliwość na kofeinę samodzielnie i w zależności od obserwacji podejmij decyzję czy pozostawić kawę w swoim jadłospisie czy lepiej ją wykluczyć.
Jeżeli chodzi o pozostałe napoje to musisz zwrócić uwagę na to czy nie zawierają one FODMAP. Do napojów bogatych w FODMAP można zaliczyć m.in. sok jabłkowy i pomarańczowy, wodę kokosową, napoje z dodatkiem mleka, mocne herbaty.
Istnieje kilka strategii dietetycznych, które mogą przynieść Ci ulgę w IBS. W pierwszej kolejności warto wprowadzić do diety najprostsze modyfikacje, a dopiero w kolejnych etapach zdecydować się na protokół dietetyczny FODMAP (3-etapowy lub uproszczony).
Piśmiennictwo
Nasz serwis jest #NieNaŻarty i lubuje się w ciastkach. Akceptując lub korzystając dalej z serwisu, wyrażasz zgodę na politykę prywatności i cookies.