Dieta w niedoczynności tarczycy
Zastanawiasz się czy możesz mieć niedoczynność tarczycy? Okazuje się, że problemy z tarczycą może mieć nawet milion polaków. Dowiedz się, jakie są objawy i jak wygląda prawidłowa dieta w niedoczynności tarczycy.
Spis treści
- Niedoczynność tarczycy – czym jest
- Objawy niedoczynności tarczycy
- Dieta w niedoczynności tarczycy – zalecenia
- Dieta w niedoczynności tarczycy – co jeść a czego unikać
- Dieta w niedoczynności tarczycy – jadłospis
- Efekty dobrej diety przy niedoczynności tarczycy
Niedoczynność tarczycy – czym jest
Tarczyca, choć jest niewielkim gruczołem, pełni poważną rolę w organizmie a jej nieprawidłowe działanie wpływa na całe ciało. Dlatego niedoczynność tarczycy wiąże się z tak wieloma nieprzyjemnymi objawami.
Tarczyca produkuje hormony – trójjodotyroninę (T3) i tyroksynę (T4), które kierują metabolizmem wszystkich komórek. Na pracę tarczycy wpływa też przysadka mózgowa, produkująca hormon TSH i reguluję produkcję hormonów tarczycowych. Jeśli zastanawiało Cię, dlaczego przy diagnostyce tarczycy badamy hormon przysadki mózgowej, to dlatego, że działają one na siebie wzajemnie, regulując swoje poziomy. Jeśli z jakiegoś powodu tarczyca nie produkuje wystarczającej ilości hormonów, mówimy o jej niedoczynności.
Objawy niedoczynności tarczycy
Niedoczynność tarczycy ma wpływ na cały organizm, a jej objawy mogą być nieswoiste – to znaczy, że pasują do wielu chorób, a nawet mogą być przypisane stresowi czy gorszemu samopoczuciu. Dlatego ważne, jest aby zwrócić uwagę na te objawy:
- nadmierny przyrost masy ciała w ostatnich kilku miesiącach
- stałe uczucie zimna
- sucha, swędząca skóra
- przewlekłe zmęczenie, które nie zmniejsza się nawet po długim śnie
- zaparcia, rzadsze wizyty w toalecie
- spowolnienie pracy serca, niskie ciśnienie
- wypadające włosy
- depresyjne nastroje i pogorszone samopoczucie
Objawy niedoczynności tarczycy mogą występować jednocześnie lub mogą pojawiać się tylko niektóre z nich. Warto też pamiętać, że istnieją choroby lub zaburzenia, które są powiązane z pracą tarczycy, które często towarzyszą niedoczynności lub mogą być zdiagnozowane już wcześniej. Takim zaburzeniem jest insulinooporność, gdyż hormony tarczycy mają istotny wpływ na metabolizm glukozy [1]. Istnieją też genetyczne uwarunkowania, zwiększające ryzyko rozwoju niedoczynności i cukrzycy typu 2 [2].
Dodatkowo jeśli towarzyszy temu nadwaga i otyłość, może ona pogłębiać problemy z tarczycą lub nawet być czynnikiem ryzyka rozwoju chorób tarczycy [3]. Zapobieganie otyłości będzie więc jednocześnie pomocne w leczeniu niedoczynności.[4].
Także zespół policystycznych jajników (PCOS) jest związany z niedoczynnością tarczycy oraz insulinoopornością. Elementem spójnym w przypadku leczenia tych zaburzeń będzie zmniejszenie masy ciała [5].
Dieta w niedoczynności tarczycy – zalecenia
Dieta w niedoczynności tarczycy wbrew pozorom nie odbiega znacznie od zdrowej, zbilansowanej diety. Jest jednak kilka zasad i zaleceń, o których warto pamiętać.
Przyjmowanie leków w niedoczynności tarczycy
Najważniejsze jest, aby lewotyroksynę, czyli podstawowy lek w niedoczynności przyjmować na czczo. Przyjmowanie jej do posiłku lub krótko przed znacznie pogarsza wchłanialność, przez co lek może po prostu nie działać. Dlatego aby zapewnić optymalne przyswajanie, zaleca się przyjmowanie lewotyroksyny godzinę przed śniadaniem, lub jeśli to potrzebne, 3 godziny po wieczornym posiłku, przed snem [6].
Warto pamiętać też, że są substancje, które mogą utrudniać wchłanianie leku nawet jeśli nie były spożywane bezpośrednio w towarzystwie leku. Są to przede wszystkim produkty zawierające soję. W dietach naszych pacjentów z niedoczynnością tarczycy nie umieszczamy ich w pierwszej połowie dnia, jeśli zażywają leki rano, lub w drugiej, jeśli leki biorą wieczorem.
Potrzebujesz konsultacji z dietetykiem? Przestań się dręczyć i oddaj się w ręce specjalisty. Pomogliśmy ponad 20 000 osób osiągnąć cel, a nasza opinia w Google to 5/5 na podstawie ponad 390 opinii. Szybkie, smaczne i indywidualne diety online to nasza specjalność.
Witamina D3
Coraz częściej podkreśla się rolę witaminy D3 dla zdrowia i prawidłowego funkcjonowania tarczycy. Dodatkowo wykazuje się też jej działanie ochronne w rozwoju chorób autoimmunologicznych, jak Hashimoto, u których stężenie witaminy D3 jest niższe niż u osób zdrowych [7]. Aż 90% z nas ma jej niedobór, kliknij tutaj aby dowiedzieć się jak suplementować witamine D3.
Jod i selen
Jod jest niezbędny do produkcji hormonów tarczycy, a tarczyca jest jego magazynem. Z kolei selen odpowiada za przekształcanie hormonu T4 w aktywną formę T3. Niedobory jodu i selenu mogą zaburzać funkcjonowanie tarczycy, dlatego dobrze jest zadbać o jej źródła w diecie, a czasem także dodatkową suplementację [8].
Dieta w niedoczynności tarczycy – co jeść a czego unikać
Jedz śmiało | Unikaj |
Warzywa i owoce | Gotowe dania, słodycze |
Tłuste ryby i inne źródła omega-3 | Przetwory i konserwy, pasztet, tłuste wędliny, parówki, kiełbasy |
Produkty pełnoziarniste | Duże ilości pszennego pieczywa, makaronów z oczyszczonej mąki pszennej, białego ryżu |
Oleje roślinne i margaryny roślinne do smarowania | Masło, smalec, olej kokosowy |
Orzechy i nasiona | Słone, prażone lub smażone orzeszki |
Owoce morza | Panierowane i smażone ryby, mięso i owoce morza |
To zależy | |
Laktoza – unikaj jeśli masz nietolerancję laktozy | |
Gluten – unikaj jeśli masz celiakię lub nadwrażliwość na gluten | |
Surowe produkty goitrogenne (kapusta, brukselka, kalafior, orzechy ziemne, jarmuż, rukola, kalarepa, seler) – ogranicz ich ilość, jeśli masz niedobory jodu | |
Soja – unikaj w ciągu 4 godzin od przyjęcia leku z lewotyroksyną |
Dieta w niedoczynności tarczycy – jadłospis
Przygotowałam dla Ciebie 3-dniowy jadłospis w niedoczynności tarczycy. Jego średnia kaloryczność wynosi 1600 kcal, zawiera 100g białka, 40g tłuszczów i 195g węglowodanów.
Dobrze sprawdzi się dla osoby ważącej około 70 kg, o względnie niskiej aktywności, redukującej masę ciała.
Przygotowany przez nas jadłospis jest bogaty w selen, polifenole i błonnik.
Samodzielne wprowadzenie diety w niedoczynności tarczycy może być trudne, dlatego warto skonsultować się ze specjalistą jeśli zależy nam na długotrwałych efektach.
Efekty dobrej diety przy niedoczynności tarczycy
- Poprawa wyników TSH, T3 i T4 we krwiPoprawa samopoczucia i zwiększenie energii w ciągu dnia
- Jeśli jest to dieta redukcyjna, utrata zbędnych kilogramów
- Pozytywny wpływ na inne aspekty zdrowotne, na przykład poziom cholesterolu lub glukozy we krwi
- Poprawa stanu skóry i włosów
- Przywrócenie regularnych wizyt w toalecie i poprawa komfortu trawienia
Piśmiennictwo
- Gierach M, Gierach J, Junik R. Insulin resistance and thyroid disorders. Endokrynol Pol. 2014;65(1):70-6.
- Canani LH, Capp C, Dora JM, Meyer EL, Wagner MS, Harney JW, Larsen PR, Gross JL, Bianco AC, Maia AL.2005The type 2 deiodinase A/G (Thr92Ala) polymorphism is associated with decreased enzyme velocity and increased insulin resistance in patients with type 2 diabetes mellitus. J Clin Endocrinol Metab 90:3472–3478
- Walczak K, Sieminska L. Obesity and Thyroid Axis. Int J Environ Res Public Health. 2021 Sep 7;18(18):9434.
- Song RH, Wang B, Yao QM, Li Q, Jia X, Zhang JA. The Impact of Obesity on Thyroid Autoimmunity and Dysfunction: A Systematic Review and Meta-Analysis. Front Immunol. 2019 Oct 1;10:2349.
- Glintborg D, Andersen M. Medical comorbidity in polycystic ovary syndrome with special focus on cardiometabolic, autoimmune, hepatic and cancer diseases: an updated review. Curr Opin Obstet Gynecol. 2017 Dec;29(6):390-396.
- Płaczkiewicz-Jankowska E.: Leczenie niedoczynności tarczycy: podsumowanie wytycznych American Thyroid Association Task Force on Thyroid Hormone Replacement 2014. Med. Prakt., 2015; 5: 12–26
- Friedman M. Thyroid autoimmune disease. Journal of Restorative Medicine. 2013;2:70–81.
- Ventura M, Melo M, Carrilho F. Selenium and Thyroid Disease: From Pathophysiology to Treatment. Int J Endocrinol. 2017;2017:1297658.