Dlaczego mężczyźni żyją krócej?

Ogólnie przyjęło się, że mężczyźni są fizycznie silniejsi i bardziej sprawni niż kobiety. Jednak gdy spojrzymy na oczekiwaną i średnią długość życia, to kobiety „biją na głowę” mężczyzn, żyjąc w niektórych krajach nawet >10 lat dłużej! Z artykułu dowiesz się, jakie to są różnice, z czego mogą wynikać i jak je niwelować.

Spis treści

• Przeciętne trwanie życia
• Mężczyźni żyją krócej od wielu lat!
• Czy mężczyźni żyją krócej również po 60 roku życia?
• Czy mężczyźni żyją krócej w zdrowiu?
• Różnice między płciami w ważnych etapach życia
• Z czego wynika fakt, iż mężczyźni żyją krócej?
• Jak zniwelować te różnice międzypłciowe?
• Podsumowanie

Przeciętne trwanie życia

Przeciętne trwanie życia jest najważniejszą miarą, która służy do oceny zdrowia populacji. Prognozy publikowane przez Eurostat oraz ONZ oparte o analizowanie zmian zachodzących na świecie przewidują, że przeciętne trwanie życia będzie się wydłużało w większości krajów świata, w tym w Polsce. Obserwowane na przestrzeni ostatnich dekad wydłużanie się przeciętnego trwania życia w Polsce, zahamowała pandemia i trudno jest określić, jak szybko te wskaźniki wrócą na dobre tory.

Obecnie obserwuje się w Polsce również inne zjawiska, które mogą potencjalnie hamować przyrost trwania życia w Polsce. Na przykład, szacuje się, że około 53% kobiet i 68% (!) mężczyzn ma nadmierną masę ciała. W tym artykule skupimy się głównie na różnicach między płciami, które warunkują długość życia. Zaczynamy!

Mężczyźni żyją krócej od wielu lat!

Na początek trochę faktów i danych statystycznych. Przeciętna długość życia mężczyzn jest znacznie krótsza niż kobiet. I nie mówimy tu tylko o Polsce, ale o całym świecie. Według danych z Eurostatu, w 2021 roku oczekiwana długość życia mężczyzn była o prawie 6 lat krótsza niż oczekiwana długość życia kobiet. W Polsce z kolei było to aż 8 lat różnicy. Co więcej, w tym niechlubnym rankingu wyprzedzały nas tylko 3 państwa – Estonia, Litwa oraz Łotwa.

Analizując dane liczbowe, w 2021 roku oczekiwana długość życia kobiet w Unii Europejskiej wynosiła 82,9 roku i 77,2 dla mężczyzn. Natomiast w Polsce było to odpowiednio 79,6 oraz 71,6 roku. W 1990 roku w Polsce ta różnica wynosiła ponad 9 lat, więc po 20 latach mężczyźni zbliżyli się do kobiet „o rok”.

Czy mężczyźni żyją krócej również po 60 roku życia?

Wiemy już, że ogólnie mężczyźni w Polsce żyją krócej, ale czy równie krócej trwa ich starość? Otóż przeciętne trwanie życia mężczyzny po 60 roku życia w 2021 roku wynosiło niecałe 18 lat, podczas gdy kobiety… niecałe 23 lata. Czyli różnica 5 lat i mamy 2:0 dla Polek.

Czy mężczyźni żyją krócej w zdrowiu?

No dobrze, ale średnia długość życia nie uwzględnia chorowania. W końcu lepiej żyć 70 lat w zdrowiu niż 80 i ostatnie 20-30 przechorować. Czy tu mężczyźni górują? No nie tym razem, znowu. W 2021 roku trwanie życia w zdrowiu w Polsce wyniosło 59,1 roku dla mężczyzn i 63,1 roku dla kobiet, co daje różnicę 4 lat. W przypadku mężczyzn oznacza to spadek w stosunku do roku poprzedniego o 0,1 roku, u kobiet utrzymało się to na tym samym poziomie.

Co by nie mówić, na długość życia ogromny wpływ ma dieta i aktywność fizyczna. Jeżeli chciałbyś zacząć się ruszać i zdrowo odżywiać, ale nie do końca wiesz jak, to koniecznie sprawdź nasze pakiety z przepisami oraz treningiem. Znajdziesz w nich e-booki z prostymi, smacznymi i tanimi daniami oraz plany treningowe na siłownie.

Sprawdzam pakiety dla mężczyzn

Różnice między płciami w ważnych etapach życia

Według danych z 2017 roku, kobiety w UE opuszczały dom rodzinny i zawierały pierwsze małżeństwo 2 lata wcześniej niż mężczyźni. Panowie rozpoczynali swoją pierwszą pracę 2 lata wcześniej niż kobiety, a na emeryturę szli 2,5 roku później. I choć można to traktować jako ciekawostkę, to fakt, że mężczyźni mogli potencjalnie pracować prawie 5 lat dłużej może mieć wpływ na ich krótsze życie, choć w tym aspekcie częściej mówi się o samym charakterze pracy niż długości jej trwania.

Z czego wynika fakt, iż mężczyźni żyją krócej?

Wiemy już, że statystyki jednoznacznie wskazują na znacznie krótsze życie mężczyzn niż kobiet, zarówno w Polsce jak i na całym świecie. Nie ma nawet jednego kraju w CAŁEJ Unii Europejskiej, w którym płeć męska zbliżyłaby się, chociaż na 2 lata. Zastanówmy się więc, z czego wynika ta globalna dysproporcja.

Może to wynikać z kilku czynników, w tym:

• Różnic w działaniach profilaktycznych i wizytach u lekarza – Według danych GUS z 2015 roku, kobiety częściej chodziły do lekarza rodzinnego niż mężczyźni. Tylko co szósta kobieta nie była u lekarza rodzinnego w ciągu ostatnich 12 miesięcy, natomiast wśród mężczyzn co czwarty.
• Różnic w genach/hormonach – Uważa się, że hormony kobiece oraz ich sprawniejszy układ immunologiczny odgrywają kluczową rolę w długowieczności właśnie tej płci.
• Różnic w stylu życia (alkohol, papierosy) – Według danych z raportu GOV z 2019 roku, 26% mężczyzn i 16% kobiet regularnie pali papierosy. Z kolei według raportu OECD z 2021 roku, Polacy w wieku powyżej 15 lat piją średnio 11 litrów czystego alkoholu rocznie na osobę, przy czym mężczyźni piją około 3 razy więcej niż kobiety. Jak wiemy, nadmierne picie alkoholu i palenie papierosów wiąże się ze zwiększonym ryzykiem wielu chorób i zgonu.
• Rodzaju pracy i zachowań ryzykownych – Mężczyźni częściej podejmują się niebezpiecznych prac zawodowych, które są związane z większym ryzykiem wypadku w pracy i w konsekwencji tego zgonu. Co więcej, mężczyźni częściej podejmują się tak zwanych „zachowań ryzykownych”, przez co większy odsetek tej płci umiera przykładowo w wypadkach samochodowych.
• Różnic w częstości popełniania samobójstw – Według danych WHO, mężczyźni w Polsce w 2019 roku popełnili 3685 samobójstw, a kobiety 597, to 6-krotna różnica!

Jak zniwelować te różnice międzypłciowe?

Mimo że czynniki genetyczne i biologiczne mogą mieć wpływ na długowieczność, to główny wpływ będą miały te socjalne oraz behawioralne. W końcu, na całym świecie różnice w długości życia między płciami nie są przecież takie same, więc z czegoś to musi wynikać. Żeby zniwelować omawiane różnice można:

• Zwiększać wiedzę z zakresu profilaktyki chorób
• Edukować z zakresu zdrowego stylu życia, w tym diety, aktywności fizycznej czy unikania alkoholu i papierosów
• Zwiększać dostępność i normalizować porady u psychologa/psychiatry

Podsumowanie

Mimo że z reguły mężczyźni są silniejsi fizycznie od kobiet, to dane sukcesywnie od wielu lat wskazują, że żyją znacznie krócej, zarówno ogólnie jak i w zdrowiu. Może mieć to swoje uwarunkowania genetyczne i biologiczne, ale nie wydaje się, żeby grały one główną rolę. Położenie większego nacisku na profilaktykę i edukację związaną ze zdrowym stylem życia to kroki, które zdecydowanie warto podjąć w kierunku niwelowania różnic międzypłciowych.

Piśmiennictwo