Dieta na zdrową cerę – co warto jeść?
Boisz się o zmarszczki w przyszłości? Szukasz po całym Internecie sposobów jak im zapobiec? Celuj w podstawy! Prawidłowo zbilansowana dieta z dużą zawartością produktów o działaniu przeciwzapalnym to duży krok w kierunku zdrowej, pięknej i zadbanej cery.
Spis treści
- Jaka dieta na cerę?
- Witamina A dla zdrowej cery
- Witamina C dla zdrowej cery
- Witamina D dla zdrowej cery
- Witamina E dla zdrowej cery
- Co pić dla zdrowej cery?
- Jakie tłuszcze dla zdrowej cery?
- Co jeszcze na zdrową cerę?
- Czego nie spożywać na cerę?
- Suplementy na cerę
Jaka dieta na cerę?
Mimo że starzenie się całego organizmu wraz z upływem czasu jest naturalną koleją rzeczy, to skóra w tym aspekcie wyróżnia się największym zainteresowaniem – wpisz w Google „starzenie się”, a zobaczysz, że największym zainteresowaniem cieszy się właśnie skóra… Główny powód tego jest dość jasny – poza starzeniem wewnętrznym, dochodzi też do starzenia zewnętrznego – wynikiem czego powstają zmarszczki, traci się elastyczność czy jędrność skóry [1].
Jednym z czynników, który może opóźniać starzenie się skóry, jest prawidłowo prowadzona i odpowiednio zbilansowana dieta [2]. Naukowcy przy diecie na ładną cerę najczęściej analizują produkty żywnościowe i suplementy o działaniu przeciwzapalnym, takie jak: witamina A, C, E, D, polifenole, kwasy tłuszczowe czy flawonoidy [3]. Badanie z 2021 roku wykazało, że spożywanie dużej ilości produktów, które mają właściwości przeciwutleniające, może opóźniać starzenie się skóry u zdrowych mężczyzn i kobiet >45 roku życia [4].
Witamina A dla zdrowej cery
Karotenoidy to pochodne witaminy A, a wymienić wśród nich można β-karoten, astaksantyne, likopen i retinol. Działają one mocno przeciwutleniająco i mają udokumentowane działanie fotoochronne (chronią przed starzeniem skóry na skutek działania promieni słonecznych). Ponadto mogą: pomóc odzyskać młodzieńczy wygląd skóry, rozjaśniać ją czy pozytywnie wpływać na zmarszczki [1].
Jeśli jesteś dorosłą kobietą spożywaj dziennie wraz z dietą 700 µg witaminy A dziennie, a jeśli mężczyzną to 900 µg i ciesz się zdrową skórą [5].
Zawartość witaminy A w 100 g wybranych produktów spożywczych | |
Marchew | 1656 µg |
Papryka czerwona | 528 µg |
Wątroba wieprzowa | 13 000 µg |
Szpinak | 750 µg |
Pietruszka | 950 µg |
Suszone morele | 583 µg |
Żółtko jaja | 925 µg |
Witamina C dla zdrowej cery
Witamina C wpływa na hamowanie akumulacji reaktywnych form tlenu, przez co ma wpływ przeciwzapalny na skórę, a ponadto stymuluje syntezę kolagenu i hamuje melanogenezę (proces, wpływający na barwienie skóry). Może także hamować fotostarzenie (starzenie skóry na skutek działania promieni słonecznych) [1], [7].
Nie musisz suplementować witaminy C. Jeżeli jesteś dorosłą kobietą, spożywaj 75 mg witaminy C dziennie, jeśli mężczyzną to 90 mg/dz [5].
Zawartość witaminy C w 100 g wybranych produktów spożywczych | |
Czarna porzeczka | 182 mg |
Papryka czerwona | 144 mg |
Nać pietruszki | 125 mg |
Brukselka | 94 mg |
Brokuł | 83 mg |
Truskawka | 66 mg |
Kiwi | 59 mg |
Witamina D dla zdrowej cery
Odpowiedni status witaminy D może również wpływać na Twoją skórę przez zmniejszanie uszkodzenia DNA skóry i redukcję stanów zapalnych [2].
Witaminę D w pożywieniu znajdziesz między innymi w węgorzu, pstrągu tęczowym, łososiu czy żółtku jaja kurzego, ale bądźmy realistami, ciężko w zdrowej i zbilansowanej diecie codziennie wsuwać 100 gramów śledzia, dlatego tutaj zalecimy Ci suplementację – jeśli jesteś zdrową, dorosłą osobą i nie badałeś poziomu 25(OH)D w surowicy to suplementuj 800-2000 IU dziennie. Jeżeli wykonałeś badanie, to leć czym prędzej z wynikami do swojego lekarza, który dobierze Ci dawkę pod aktualny poziom w organizmie.
Sprawdź również: Witamina D3 objawy niedobory, normy, występowanie
Witamina E dla zdrowej cery
Witamina E (zwłaszcza w połączeniu z witaminą C) może łagodzić uszkodzenia DNA skóry wywołane ekspozycją na promieniowanie UV [1]. Ponadto zapobiega starzeniu się skóry przez hamowanie peroksydacji lipidów (czyli utleniania lipidów, z których powstają ich nadtlenki i dochodzi do m.in. utraty integralności błon) [2]. Metaanaliza z 2021 roku wykazała, że poziom witaminy E w surowicy był niższy u pacjentów z bielactwem, łuszczycą, atopowym zapaleniem skóry i trądzikiem w porównaniu do osób zdrowych [8].
Spożywaj 8 mg witaminy E jeżeli jesteś dorosłą kobietą i 10 mg, jeżeli jesteś dorosłym mężczyzną [5].
Zawartość witaminy E w 100 g wybranych produktów spożywczych | |
Oleje roślinne | 1,4 – 149 mg |
Nasiona słonecznika | 27,81 mg |
Pestki dyni | 26 mg |
Orzechy laskowe | 37 mg |
Migdały | 24 mg |
Margaryna | 9 – 27,7 mg |
Papryka czerwona | 2,9 mg |
Co pić dla zdrowej cery?
Woda jest niezbędnym składnikiem organizmu i ułatwia utrzymanie równowagi oraz funkcji tkanek w organizmie. Niedostateczna jej podaż (zwłaszcza przewlekła) może powodować odwodnienie tkanek i zaburzenia czynnościowe – takie jak stany zapalne i starzenie się m.in. właśnie skóry [2].
Przegląd systematyczny z 2018 roku wykazał, że zwiększenie spożycia wody może pozytywnie wpływać na nawilżenie skóry u zdrowych ludzi, a efekt wydaje się większy u osób, które przed interwencją spożywały mniej wody. Staraj się pić minimum 2 litry płynów dziennie dla zdrowia swojej skóry [10].
Jakie tłuszcze dla zdrowej cery?
Uważa się, że kwasy tłuszczowe Omega-3 wpływają na barierę skórną, działając jako czynniki transkrypcyjne i zmniejszając stany zapalne [11]. W jednym z badań wykazano, że olej lniany, bogaty w ALA (kwas alfa-linolenowy) poprawia nawilżenie skóry i zmniejsza jej złuszczanie się i szorstkość u kobiet po 12 tygodniach codziennego spożycia [12].
W innej analizie, przeprowadzonej przez Hennig i wsp. odnotowano poprawę elastyczności i jędrności skóry twarzy u zdrowych kobiet spożywających codziennie przez 8 tygodni jedno awokado [13]. A jeszcze inne badanie wykazało, że u kobiet po menopauzie, 24-tygodniowe spożywanie migdałów w ilości 20% całkowitej dziennej energii z pożywienia wpływa pozytywnie na zmarszczki mimiczne na twarzy i pigmentację skóry [14].
Aby poprawić elastyczność i jędrność swojej skóry spożywaj zdrowe źródła jedno- i wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, takie jak: awokado, orzechy, pestki, oleje roślinne, tłuste ryby, itp.
Co jeszcze na zdrową cerę?
Wymienione wyżej substancje i witaminy na cerę stawia się najczęściej przy poprawie stanu skóry, ale czy to wystarczy? No nie do końca. Stan skóry jest związany z ogólnym stanem zdrowia, więc musisz zadbać o wszystkie niezbędne składniki odżywcze.
Przykładowo miedź (zawarta m.in. w pestkach dyni, nasionach słonecznika, migdałach czy soczewicy czerwonej) wpływa na syntezę i stabilizację białek skóry, cynk (mięso, wątróbka, sery żółte, kasza gryczana, jaja) uczestniczył będzie w prawidłowym mnożeniu się komórek Twojej skóry, a selen (orzechy brazylijskie, łosoś, jaja, kakao) wpływa na prawidłowy rozwój keratynocytów. Bilansuj odpowiednio swoją dietę, znajdź w niej miejsce na warzywa, owoce, produkty pełnoziarniste, oleje roślinne, pestki czy orzechy – i to będzie najlepsza dieta dla skóry.
Składniki mineralne | Przykładowe produkty |
Miedź | Pestki dyni, nasiona słonecznika, migdały, soczewica czerwona |
Selen | Orzechy brazylijskie, łosoś, jaja, kasza gryczana, kakao, mąka owsiana |
Cynk | Mięso, wątróbka, sery żółte, kasza gryczana, jaja |
Czego nie spożywać na cerę?
Nie spożywaj alkoholu
Spożywanie alkoholu może promować proliferację keratynocytów, uszkadzając funkcję barierową skóry i negatywnie wpływając na jej skład lipidowy [2]. Nie będziemy się tu bawić w rekomendowane dzienne dawki – nie ma zdrowej dawki alkoholu – pij jak najmniej, a jeśli jest Ci on zbędny to najlepiej w ogóle.
Nie pal papierosów
Palenie może zmieniać grubość naskórka, wpływać na pigmentację skóry czy wpływać na starzenie się skóry twarzy [2]. Jedno z badań przeprowadzone przez Goodmana i wsp. wykazało, że starzenie się powoduje zmiany skórne na twarzy, a ponadto jest ściśle związane z ilością i czasem ekspozycji na tytoń i alkohol [15].
Unikaj diety wysokotłuszczowej
Diety wysokotłuszczowe opóźniają gojenie się skóry, a także mogą powodować jej zmiany morfologiczne [2]. Niestety brak jest badań na zdrowych osobach, a wnioski wyciągane są głównie z badań na zwierzętach, więc konkretne wnioski na ten temat trzeba jeszcze poczekać. Jednak nawet mimo braku jednoznacznych badań, unikaj kwasów tłuszczowych nasyconych i trans, kosztem jedno i wielonienasyconych!
Unikaj smażenia i cukrów prostych
Niektóre badania in vitro i in vivo wykazały ścisły związek między spożyciem cukrów prostych i niektórymi metodami przetwarzania żywności (grillowanie, smażenie) ze starzeniem się skóry, a ich mechanizmy są związane z końcowymi produktami zaawansowanej glikacji [2]. Tu także brakuje badań na zdrowych ludziach w kontekście poprawy stanu skóry, ale ograniczenie cukrów prostych z pewnością wpłynie pozytywnie na Twoje zdrowie i skórę.
Sprawdź również: Dieta na trądzik – co jeść, jadłospis i zalecenia dietetyka
Suplementy na cerę
Czy astaksantyna działa na skórę?
Astaksantyna wspominana przy części o witaminie A jest karotenoidem, który pochodzi z alg. Metaanaliza z 2021 roku wykazała, że suplementacja lub miejscowe stosowanie może być skuteczne w ograniczeniu starzenia się skóry i ma potencjał kosmetyczny, ponieważ poprawia nawilżenie, elastyczność i redukuje zmarszczki [16]. Z kolei metaanaliza z 2022 roku nie potwierdziła tego efektu. Naukowcy stwierdzili, że dowody nie są wystarczające, żeby rekomendować astaksantynę dla poprawy nawilżenia skóry u zdrowych osób [17].
Czy kolagen jest skuteczny dla cery?
W wyniku fizjologicznych zmian związanych ze starzeniem się skóra właściwa staje się cieńsza z powodu wyraźnego upośledzenia metabolizmu kolagenu. W jednym z badań suplementacja kolagenu w połączeniu z koenzymem Q10 poprawiła gęstość skóry właściwej, zmniejszyła obszar zmarszczek i poprawiła gładkość skóry u dorosłych kobiet w wieku 40-65 lat [18]. Z kolei metaanalizy z 2021 i 2022 roku wykazały, że suplementacja kolagenu wykazuje korzystne wyniki w porównaniu z placebo pod względem nawilżenia, elastyczności skóry oraz zmarszczek [17], [19].
Dawki w badaniach wahały się od 1 do 10 gramów dziennie i w żadnym nie odnotowano działań niepożądanych. Proponujemy włączyć od 2,5 do 10 g hydrolizatu kolagenu dziennie dla zdrowia skóry.
Dieta na piękną cerę – jadłospis
Mamy dla Ciebie jadłospis na piękną i zdrową cerę. Skorzystaj ze wszystkich powyższych rad, wspomagając się naszym jadłospisem na jędrną skórę, a zobaczysz, że nabierze ona blasku. Jadłospis ma 1800 kcal, jeżeli Twoje zapotrzebowanie kaloryczne jest inne, zmodyfikuj porcje poszczególnych produktów zgodnie ze swoimi potrzebami.
Sprawdź również: Jak obliczyć swoje dziennie zapotrzebowanie kaloryczne
Podsumowanie
Dobra, już wiesz, co jeść na ładną cerę, teraz podsumujmy temat:
- Spożywaj odpowiednie ilości witaminy A, C, E, D oraz jedno i wielonienasyconych kwasów tłuszczowych w diecie, ale nie zapominaj o pozostałych jej składnikach!
- Dbaj o nawodnienie! Pij minimum 2 litry płynów dziennie.
- Unikaj alkoholu, tytoniu, smażenia, cukrów prostych oraz diet wysokotłuszczowych.
- Przydatna może być suplementacja kolagenu.
Piśmiennictwo
- S. Muzumdar and K. Ferenczi, “Nutrition and youthful skin,” Clin Dermatol, vol. 39, no. 5, pp. 796–808, Sep. 2021, doi: 10.1016/J.CLINDERMATOL.2021.05.007.
- C. Cao, Z. Xiao, Y. Wu, and C. Ge, “Diet and Skin Aging—From the Perspective of Food Nutrition,” Nutrients, vol. 12, no. 3, Mar. 2020, doi: 10.3390/NU12030870.
- S. K. Schagen, V. A. Zampeli, E. Makrantonaki, and C. C. Zouboulis, “Discovering the link between nutrition and skin aging,” Dermatoendocrinol, vol. 4, no. 3, p. 298, Jul. 2012, doi: 10.4161/DERM.22876.
- M. C. B. Hughes, G. M. Williams, H. Pageon, A. Fourtanier, and A. C. Green, “Dietary Antioxidant Capacity and Skin Photoaging: A 15-Year Longitudinal Study,” Journal of Investigative Dermatology, vol. 141, no. 4, pp. 1111-1118.e2, Apr. 2021, doi: 10.1016/j.jid.2020.06.026.
- M. Jarosza, E. Rychlik, K. Stoś, and J. Charzewskiej, “pod redakcją”.
- “Witamina A | Dieta i ruch – mp.pl.” https://www.mp.pl/pacjent/dieta/zasady/62900,witamina-a (accessed Feb. 22, 2023).
- A. Dattola et al., “Role of Vitamins in Skin Health: a Systematic Review,” Curr Nutr Rep, vol. 9, no. 3, pp. 226–235, Sep. 2020, doi: 10.1007/S13668-020-00322-4/TABLES/.
- X. Liu et al., “Serum vitamin E levels and chronic inflammatory skin diseases: A systematic review and meta-analysis,” PLoS One, vol. 16, no. 12, Dec. 2021, doi: 10.1371/JOURNAL.PONE.0261259.
- “Witamina E | Dieta i ruch – mp.pl.” https://www.mp.pl/pacjent/dieta/zasady/62907,witamina-e (accessed Feb. 22, 2023).
- M. Akdeniz, T. Tomova-Simitchieva, G. Dobos, U. Blume-Peytavi, and J. Kottner, “Does dietary fluid intake affect skin hydration in healthy humans? A systematic literature review,” Skin Res Technol, vol. 24, no. 3, pp. 459–465, Aug. 2018, doi: 10.1111/SRT.12454.
- M. A. Parke, A. Perez-Sanchez, D. H. Zamil, and R. Katta, “Diet and Skin Barrier: The Role of Dietary Interventions on Skin Barrier Function,” Dermatol Pract Concept, vol. 11, no. 1, p. e2021132, Jan. 2021, doi: 10.5826/DPC.1101A132.
- S. de Spirt et al., “Intervention with flaxseed and borage oil supplements modulates skin condition in women,” Br J Nutr, vol. 101, no. 3, pp. 440–445, 2009, doi: 10.1017/S0007114508020321.
- S. M. Henning et al., “Avocado Consumption Increased Skin Elasticity and Firmness in Women ‐ A Pilot Study,” J Cosmet Dermatol, vol. 21, no. 9, p. 4028, Sep. 2022, doi: 10.1111/JOCD.14717.
- I. Rybak et al., “Prospective Randomized Controlled Trial on the Effects of Almonds on Facial Wrinkles and Pigmentation,” Nutrients, vol. 13, no. 3, pp. 1–12, Mar. 2021, doi: 10.3390/NU13030785.
- G. D. Goodman et al., “Impact of Smoking and Alcohol Use on Facial Aging in Women: Results of a Large Multinational, Multiracial, Cross-sectional Survey,” J Clin Aesthet Dermatol, vol. 12, no. 8, p. 28, 2019, Accessed: Feb. 22, 2023. [Online]. Available: /pmc/articles/PMC6715121/
- X. Zhou, Q. Cao, C. Orfila, J. Zhao, and L. Zhang, “Systematic Review and Meta-Analysis on the Effects of Astaxanthin on Human Skin Ageing,” Nutrients, vol. 13, no. 9, Sep. 2021, doi: 10.3390/NU13092917.
- Q. Sun, J. Wu, G. Qian, and H. Cheng, “Effectiveness of Dietary Supplement for Skin Moisturizing in Healthy Adults: A Systematic Review and Meta-Analysis of Randomized Controlled Trials,” Front Nutr, vol. 9, p. 895192, Jun. 2022, doi: 10.3389/FNUT.2022.895192/FULL.
- K. Žmitek, J. Žmitek, M. R. Butina, and T. Pogačnik, “Effects of a Combination of Water-Soluble Coenzyme Q10 and Collagen on Skin Parameters and Condition: Results of a Randomised, Placebo-Controlled, Double-Blind Study,” Nutrients, vol. 12, no. 3, Mar. 2020, doi: 10.3390/NU12030618.
- R. B. de Miranda, P. Weimer, and R. C. Rossi, “Effects of hydrolyzed collagen supplementation on skin aging: a systematic review and meta-analysis,” Int J Dermatol, vol. 60, no. 12, pp. 1449–1461, Dec. 2021, doi: 10.1111/IJD.15518.