Insulinooporność – czego nie jeść? Jaka dieta będzie najlepsza?

Insulinooporność (IO) to stan, w którym komórki organizmu wykazują zmniejszoną wrażliwość na działanie insuliny, co prowadzi do zaburzeń gospodarki cukrowej i wielu potencjalnych problemów zdrowotnych, takich jak cukrzyca typu 2 czy choroby sercowo-naczyniowe. Właściwa dieta jest kluczowym elementem w zarządzaniu insulinoopornością. W poniższym artykule omówimy, jakie produkty warto włączyć do diety, czego unikać oraz jakie nawyki wspierają walkę.

Spis treści:

• Dieta w insulinooporności – co można jeść przy insulinooporności?
• Zalecenia dietetyczne dla osób z insulinoopornością
• Dieta o niskim indeksie glikemicznym vs objadanie się – wnioski z badania
• Insulinooporność – czego nie jeść?
• Dieta insulinowa – gotowy jadłospis
• Tabela produktów, które są zalecane dla osób z insulinoopornością
• Jakie warzywa i owoce można jeść przy insulinooporności?
• Czy dieta przy insulinooporności jest trudna do przestrzegania?
• Czy muszę całkowicie wyeliminować cukier, słodycze, węglowodany z diety?
• Co powoduje wyrzut insuliny?
• Po czym poznać wyrzut insuliny?
• Aktywność fizyczna a insulinooporność
• Czym jest indeks glikemiczny i jakie są produkty o niskim indeksie glikemicznym?

Czego unikać, a co jeść w insulinooporności – kluczowe wnioski

• Insulinooporność (IO) to stan zmniejszonej wrażliwości komórek na insulinę, co prowadzi do problemów z gospodarką cukrową a w konsekwencji do cukrzycy typu 2.
• Aktywność fizyczna i deficyt kaloryczny są kluczowe w poprawie wrażliwości na insulinę, ważniejsze niż sama dieta.
• Unikać należy produktów wysokoprzetworzonych, cukrów prostych, napojów słodzonych i alkoholu.
• Warto wybierać produkty bogate w błonnik, takie jak pełnoziarniste zboża, warzywa i owoce o niskim IG.
• Regularna aktywność fizyczna (np. spacery, bieganie) wspomaga kontrolowanie poziomu glukozy i redukcję tkanki tłuszczowej.
• Dieta przy insulinooporności nie musi być trudna, ale wymaga świadomych zmian w stylu życia i nawykach żywieniowych.

Dieta w insulinooporności – co można jeść przy insulinooporności?

Podstawą diety w insulinooporności jest redukcja masy ciała oraz spożywanie produktów, które pomagają utrzymać stabilny poziom glukozy we krwi, a tym samym zapobiegają gwałtownym wyrzutom insuliny. Takie produkty powinny, zawierać błonnik, zdrowe tłuszcze oraz białko. Dzięki nim metabolizm funkcjonuje sprawniej, a trzustka jest mniej obciążona.

Ale to nie wszystko. 

W insulinooporności najważniejsza jest poprawa wrażliwości na insulinę, która jest tutaj bardzo istotna. Najlepszym sposobem, aby to zrobić, jest wprowadzenie deficytu energetycznego i aktywności fizycznej. To, co napisze to odważne stwierdzenie, ale deficyt i aktywność mogą być ważniejsze niż sama jakość diety. Można jeść super zdrowo, ale nadal się przejadać i zwiększać masę ciała co prowadzi do pogłębienia insulinooporności. Nadmierna masa ciała i siedzący tryb życia to przyczyny, a nie skutek insulinooporności [1,2].

Zalecenia dietetyczne dla osób z insulinoopornością

Poniżej przegląd produktów, które warto włączyć do codziennego menu, aby wspierać walkę z insulinoopornością:

• Produkty o niskim IG (niskoprzetworzone): Spożywanie produktów o niskim indeksie glikemicznym, takich jak warzywa nieskrobiowe (szpinak, brokuły, cukinia), pełnoziarniste produkty zbożowe (chleb razowy, kasza jaglana, płatki owsiane) czy rośliny strączkowe (soczewica, ciecierzyca), zapobiega gwałtownym skokom poziomu glukozy we krwi. Te produkty uwalniają energię stopniowo, dzięki czemu trzustka wydziela insulinę w kontrolowany sposób.
• Białka i tłuszcze w każdym posiłku: Dodatek białka i zdrowych tłuszczów do posiłku spowalnia trawienie węglowodanów, co zapobiega gwałtownemu wzrostowi glukozy. Przykładowo, posiłek złożony z kaszy jaglanej (węglowodany) wzbogacony o pieczonego kurczaka (białko) i awokado (tłuszcz) będzie łagodniej wpływał na poziom cukru niż sama kasza.
• Błonnik pokarmowy: Błonnik obecny w warzywach, pełnoziarnistych produktach zbożowych i owocach (np. jagodach, malinach) wspomaga kontrolę poziomu glukozy, wydłuża czas uczucia sytości i obniża ładunek glikemiczny posiłków.

Połączenie wartościowych źródeł węglowodanów, tłuszczy i białek pozytywnie wpływa tak na proces odchudzania, jak i gospodarkę węglowodanową. Jak widzisz, zalecenie te, nie różnią się od tych dla osób zdrowych.

Dieta o niskim indeksie glikemicznym vs objadanie się – wnioski z badania

Istnieje badanie, które sprawdza, po jakim czasie objadania się można wyhodować sobie insulinooporność. Założeniem tego badania było, aby grupa mężczyzn spożywała 6000 kcal dziennie przez 7 dni. Już po 2-3 dniach takiego objadania pojawiła się insulinooporność! [3].

Nie musi ona się utrzymać po takim epizodzie, ale warto zdawać sobie z tego sprawę. W naszym terminarzu często pojawiają się podobne warunki (np. święta), które jak widać, mogą okazać się zapalnikiem do poważniejszych problemów.

Insulinooporność – czego nie jeść?

Osoby z insulinoopornością powinny unikać produktów wysokoprzetworzonych oraz takich, które powodują gwałtowne skoki poziomu glukozy. 

Najmniej pożądane produkty to:

• Cukry proste: Słodycze, napoje gazowane, dżemy czy słodzone jogurty.
• Rafinowane produkty zbożowe: Biały chleb, biały makaron i ryż
• Żywność przetworzona: Chipsy, fast foody, gotowe przekąski – są bogate w tłuszcze trans, sól i cukier. [4]
• Napoje słodzone i alkohol: Szczególnie piwo i likiery, które są źródłem pustych kalorii i węglowodanów prostych.

Nie jest też tak, że nie wolno ich jeść w ogóle. Po prostu warto postawić na coś innego, o czym przeczytasz dalej. Jak zauważyłeś/aś powyższe produkty to w większości te, które każda osoba powinna limitować.

Dieta insulinowa – gotowy jadłospis

Poniżej przykładowy jeden dzień diety z dużym udziałem białka i błonnika.
Są to dania z naszych e-booków dla osób z Insulinoopornością, które są do kupienia w naszym sklepie.

Śniadanie: 

Pieczona owsianka  z malinami

150 g (opakowanie) Skyr naturalny 

140 g (2 x garść) Maliny 

50 ml (1/5 x szklanka) Mleko spożywcze 1,5% tłuszczu 

50 g (sztuka) Jaja kurze 

40 g (4 x łyżka) Płatki owsiane 

15 g (łyżka) Erytrol 

10 g (1/2 x łyżka) Masło orzechowe 

5 g (łyżeczka) Kakao 

2 g (1/2 x łyżeczka) Cynamon 

2 g (1/2 x łyżeczka) Oliwa z oliwek

Przygotowanie:

1. Jogurt, mleko, jajko, masło orzechowe, kakao i erytrol dokładnie wymieszać w misce za pomocą trzepaczki.

2. Dodać płatki owsiane, maliny i cynamon. Składniki dokładnie wymieszać.

3. Masę przelać do kokilki natłuszczonej oliwą.

4. Owsiankę piec około 25-30 minut w 180 stopniach, aż wierzch się zarumieni.

Przekąska:

Sałatka na bazie serka wiejskiego

200 g (opakowanie) Serek wiejski lekki

170 g (sztuka) Pomidor

90 g (1/2 x sztuka) Ogórek

75 g (5 x sztuka) Rzodkiewka

35 g (kromka) Chleb żytni razowy

20 g (sztuka) Szalotka

10 g (łyżka) Słonecznik

10 g (2 x łyżka) Szczypiorek szczypta Sól, pieprz

Przygotowanie

1. Serek wiejski przełożyć do miski. Rzodkiewki i ogórka pokroić w niewielką kostkę, dymkę w cienkie plastry, a pomidory w nieduże kawałki.

2. Szczypiorek posiekać.

3. Przygotowane składniki dodać do serka wiejskiego. Dokładnie wymieszać. Doprawić do smaku.

4. Posypać słonecznikiem.

5. Zjeść z pieczywem.

Obiad: 

Makaron ze szparagami i kurczakiem

150 g (5 x sztuka) Szparagi

100 g (porcja) Mięso z piersi kurczaka

100 g (5 x sztuka) Pomidor koktajlowy

40 g (1/3 x szklanka) Makaron pełnoziarnisty

40 g (1/3 x opakowanie) Mozzarella, light

20 g (łyżka) Pesto zielone

5 g (ząbek) Czosnek

2,5 ml (1/2 x łyżeczka) Oliwa z oliwek

szczypta Sól, pieprz, oregano

Przygotowanie:

1. Makaron ugotować zgodnie z instrukcją na opakowaniu.

2. Szparagi dokładnie umyć. Odłamać twarde części łodyg, następnie pokroić szparagi na mniejsze kawałki.

3. Czosnek obierać i drobno posiekać.

4. Kurczaka pokroić w kostkę i przyprawić.

5. Na patelni rozgrzać oliwę z oliwek i zarumienić posiekany czosnek.

6. Na patelnię dodać pokrojone szparagi oraz kurczaka. Smażyć około 5 minut.

7. Następnie dodać na patelnię makaron, pesto, mozzarellę i pomidorki koktajlowe. Wlać odrobinę wody z gotowania makaronu i smażyć całość do połączenia składników.

Kolacja: 

Burger z kurczakiem i guacamole

160 g (sztuka) Pomidor

75 g (3/4 x porcja) Mięso z piersi kurczaka

70 g (sztuka) Grahamka

70 g (1/2 x sztuka) Awokado

40 g (2 x garść) Rukola

20 g (łyżka) Jogurt naturalny

6 ml (łyżka) Sok z cytryny

5 g (ząbek) Czosnek

5 ml (łyżeczka) Oliwa z oliwek szczypta Sól, pieprz, czosnek granulowany

Przygotowanie

1. Pierś z kurczaka natrzeć oliwą, przyprawić solą,  pieprzem i czosnkiem granulowanym. Usmażyć na patelni grillowej.

2. Awokado rozgnieść widelcem z sokiem z cytryny oraz posiekanym czosnkiem. Doprawić.

3. Bułkę przekroić na pół, posmarować guacamole. 

Nałożyć rukolę, plasterki pomidora oraz pierś z kurczaka.

4. Na koniec polać jogurtem naturalnym.

Podsumowanie wartości odżywczych z całego dnia:

Jeśli chcesz nie jeden a 7 lub nawet 14 dni jadłospisu dostosowanego do swojego trybu życia i preferencji smakowych, zmów współpracę dietetyczną z naszymi dietetykami po studiach i dołącz do podopiecznych Dietetyki nie na żarty.

Tabela produktów, które są zalecane dla osób z insulinoopornością

Poniżej znajdziesz zestawienie produktów, które warto włączyć do diety przy insulinooporności, oraz tych, które warto ograniczać:

Jakie warzywa i owoce można jeść przy insulinooporności?

Warto skupić się na włączeniu do diety jak największej ilości warzyw i owoców, z naciskiem na te bogate w błonnik i jak najmniej przetworzone. Te produkty wspierają utrzymanie stabilnego poziomu cukru we krwi, poprawiają trawienie, sycą na długo i dostarczają cennych witamin oraz minerałów.

Warzywa, które warto jeść: Postaw na warzywa świeże, surowe, gotowane na parze lub pieczone bez tłuszczu. Doskonale sprawdzają się:

• Brokuły, kalafior, cukinia, szpinak, sałata, papryka i ogórki – lekkie, niskokaloryczne i bogate w błonnik.
• Marchew i buraki – choć naturalnie słodsze, w surowej formie są świetnym źródłem składników odżywczych.
• Rośliny strączkowe, takie jak soczewica, fasola i ciecierzyca, które są sycące i zawierają dużo białka.

Owoce, które warto wybierać: Sięgaj po owoce w ich naturalnej postaci – nieprzetworzone i świeże:

• Jagody, maliny, borówki, truskawki – pełne antyoksydantów i błonnika.
• Jabłka, gruszki, śliwki i kiwi – wspierają trawienie i dostarczają witamin.
• Cytrusy, takie jak pomarańcze i grejpfruty, które są odświeżające i bogate w witaminę C.

Czego unikać lub ograniczać?

• Warzyw i owoców mocno przetworzonych, takich jak soki, dżemy i przeciery, które tracą cenny błonnik.
• Słodkich, dojrzałych owoców, np. bananów czy winogron, jedzonych w nadmiarze.

Praktyczne wskazówki:

• Warzywa mogą być podstawą każdego posiłku – dodawaj je do śniadań, obiadów i kolacji.
• Łącz owoce z orzechami lub jogurtem, co zapewni lepsze odczucie sytości.
• Wybieraj sezonowe i lokalne produkty – są świeższe i bardziej wartościowe.

Kluczem jest różnorodność i bazowanie na naturalnych, mało przetworzonych produktach. Dzięki temu dieta będzie nie tylko zdrowa, ale i smaczna.

Czy dieta przy insulinooporności jest trudna do przestrzegania?

Dieta przy insulinooporności nie musi być trudna do przestrzegania, ale wymaga wprowadzenia kilku kluczowych zmian w stylu życia i nawykach żywieniowych. Osoby z insulinoopornością powinny ograniczać produkty, takie jak biały chleb, słodycze czy przetworzone jedzenie. Zamiast tego należy stawiać na pełnoziarniste produkty, warzywa, owoce oraz zdrowe tłuszcze i białko (np. ryby, orzechy, nasiona, rośliny strączkowe).

Czego nie stosować przy insulinooporności – największe wyzwanie

Największą trudnością może być rezygnacja z ulubionych potraw wysokoprzetworzonych. Warto jednak pamiętać, że przy odpowiednim planowaniu posiłków można śmiało sięgać po swoje ulubione dania.

Konsultacje z dietetykiem mogą pomóc w układaniu jadłospisu dopasowanego do indywidualnych potrzeb, a także w monitorowaniu postępów. Regularne spożywanie posiłków, wprowadzenie deficytu i włączenie aktywności fizycznej może znacznie ułatwić przestrzeganie diety.

Zwalczanie insulinooporności to proces, który wymaga zmiany stylu życia, a w szczególności diety i aktywności fizycznej.

Regularne ćwiczenia, takie jak spacerowanie, jogging czy pływanie, zwiększają wrażliwość komórek na insulinę oraz wspomaga redukcję masy ciała. Co czyni aktywność fizyczną jednym z najważniejszych elementów leczenia insulinooporności.

Zmniejszenie nadwagi może pomóc w poprawie wrażliwości na insulinę. Nawet utrata 5-10% masy ciała może przynieść znaczną poprawę.

Ważnym elementem jest także dbanie o zdrowie psychiczne i unikanie stresu.

Współpraca z lekarzem i dietetykiem w celu dostosowania indywidualnego planu leczenia jest kluczowa, aby efektywnie zarządzać insulinoopornością.

Czy muszę całkowicie wyeliminować cukier, słodycze, węglowodany z diety?

Nie, całkowite wyeliminowanie cukru z diety przy insulinooporności nie jest konieczne, ale należy ograniczyć spożycie cukrów prostych. Ważne jest, aby ograniczać słodycze, napoje gazowane i inne produkty przetworzone, które zawierają duże ilości cukru, ponieważ mogą utrudnić walkę z insulinoopornością.

Zamiast tego warto sięgać po produkty takie jak pełnoziarniste węglowodany (np. kasze, chleb pełnoziarnisty) oraz naturalne źródła cukrów, takie jak owoce. W diecie osób z insulinoopornością cukry powinny pochodzić głównie z produktów bogatych w błonnik, który spowalnia wchłanianie glukozy i wspomaga stabilizację poziomu cukru we krwi.

Węglowodany, wbrew obiegowym opiniom mogą znajdować się w diecie osoby z IO.

No to co do herbaty?
Jeśli dziś słodzisz 2 łyżeczki, to zmniejszenie do 1 jest już na plus. 

Do słodzenia można używać różnych opcji np.:

• Erytrytol – praktycznie bez kalorii, 
• Ksylitol – umiarkowanie kaloryczny, ale stosuj ostrożnie, bo może powodować dolegliwości żołądkowe.
• Stewia – naturalny słodzik z rośliny, bez kalorii.
• Cukier kokosowy lub syrop klonowy – w ograniczonych ilościach, mimo że są bardziej naturalne, nadal zawierają cukry,
• Aspartam – wbrew obiegowym opinia jedna z lepszych opcji.

Więcej o tym tutaj: Czym i jak najlepiej zastąpić cukier

Co powoduje wyrzut insuliny?

Wyrzut insuliny jest procesem, w którym trzustka w odpowiedzi na spożywany posiłek, wydziela insulinę do krwiobiegu, aby pomóc w przetwarzaniu glukozy z jedzenia. Czynnikami, które wywołują ten wyrzut, są:

• Spożycie węglowodanów: Produkty bogate w węglowodany, zwłaszcza te o wysokim indeksie glikemicznym (np. biały chleb, słodycze, napoje słodzone), szybko podnoszą poziom glukozy we krwi, co powoduje wyrzut insuliny.

• Białka: Spożywanie białek może także wywołać pewien wyrzut insuliny. Produkty takie jak mięso, jaja czy nabiał powodują umiarkowany wzrost stężenia insuliny w odpowiedzi na metabolizm białek.

• Duże porcje jedzenia: Spożywanie dużych ilości jedzenia na raz, niezależnie od jego składu, może spowodować wzrost insuliny, ponieważ organizm stara się przetworzyć większą ilość glukozy i innych składników.

• Napoje słodzone i przetworzone produkty: Słodzone napoje, fast food i przetworzone przekąski zawierają cukry prostych, które powodują szybki wzrost glukozy i wyrzut insuliny.

A czy woda z cytryną może wywołać wyrzut insuliny?

Cytryna zawiera bardzo mało węglowodanów, więc nie wywołuje znacznego wyrzutu insuliny. Woda z cytryną może być doskonałym wyborem napoju w diecie przy insulinooporności, ponieważ nie podnosi poziomu glukozy ani insuliny.

Po czym poznać wyrzut insuliny?

Wyrzut insuliny to naturalna odpowiedź organizmu na spożycie pokarmów, które podnoszą poziom glukozy we krwi, szczególnie węglowodanów. Choć proces ten jest niewidoczny gołym okiem, można zauważyć pewne objawy, które mogą wskazywać na jego wystąpienie. 

Oto niektóre z nich:

• Wzrost poziomu energii: Po spożyciu posiłku bogatego w węglowodany może nastąpić krótkotrwały wzrost energii, ponieważ glukoza trafia do komórek organizmu w celu wykorzystania jej jako źródło paliwa. To zjawisko jest naturalną odpowiedzią na wyrzut insuliny, który ma na celu zredukowanie poziomu glukozy we krwi do normy.

• Nagły spadek energii (hipoglikemia reaktywna): Po początkowym wzroście poziomu glukozy, wyrzut insuliny może spowodować jej zbyt szybkie obniżenie, prowadząc do uczucia zmęczenia, osłabienia, senności i drażliwości. Często jest to związane z dużymi posiłkami bogatymi w cukry proste (np. słodycze) lub jedzenie, które szybko podnosi poziom glukozy.

• Głód: Często towarzyszy temu nagły, intensywny głód, który pojawia się krótko po spożyciu posiłku, ponieważ organizm stara się „wyrównać” niski poziom glukozy, spowodowany nadmiernym wyrzutem insuliny.

• Zwiększone pragnienie i częste oddawanie moczu: Jeżeli wyrzut insuliny prowadzi do hipoglikemii, organizm reaguje poprzez zwiększone pragnienie oraz częstsze oddawanie moczu w celu wydalenia nadmiaru glukozy.

• Zawroty głowy: Niekiedy po wyrzucie insuliny występują zawroty głowy lub uczucie dezorientacji, które związane są z gwałtownym spadkiem poziomu cukru we krwi.

Warto jednak zaznaczyć, że każdy organizm reaguje inaczej na wyrzut insuliny, a osoby z insulinoopornością lub cukrzycą mogą doświadczać tych objawów w bardziej nasilony sposób. W przypadku insulinooporności ważne jest monitorowanie takich sytuacji.

Aktywność fizyczna a insulinooporność

Aktywność fizyczna jest jednym z kluczowych elementów zarządzania insulinoopornością. Choć dieta jest ważna, regularny ruch ma ogromny wpływ na poprawę wrażliwości tkanek na insulinę, obniżenie poziomu glukozy we krwi oraz wspomaga redukcję tkanki tłuszczowej. [5]

Ciało staje się bardziej efektywne w wykorzystywaniu insuliny, co pomaga kontrolować poziom glukozy i zapobiega dalszym komplikacjom zdrowotnym. Wybór aktywności fizycznej jest bardzo indywidualny – możesz wybrać formę, którą lubisz i która jest dostosowana do Twojego poziomu kondycji.

Nie musisz stosować jednego rodzaju ćwiczeń, aby odczuć korzyści. Możliwości jest wiele: od biegania, przez rower, po treningi oporowe czy interwałowe. Kluczem jest regularność i różnorodność. Badania wskazują, że połączenie wysiłku aerobowego (np. chodzenie, bieganie, jazda na rowerze) z treningiem oporowym (np. podnoszenie ciężarów) jest szczególnie efektywne w poprawie wrażliwości na insulinę.

Dodatkowo każda forma ruchu, nawet jeśli jest krótka i mała, przyczynia się do poprawy zdrowia metabolicznego. Regularne spacery, czy to w parku, czy podczas przerw w pracy, pomagają w stabilizacji poziomu cukru we krwi.

Zaleca się, aby osoby z insulinoopornością angażowały się w aktywność fizyczną przez co najmniej 150–300 minut tygodniowo, co odpowiada umiarkowanej intensywności wysiłku (np. szybki marsz, jazda na rowerze) lub 75–150 minut o wyższej intensywności. Jeśli masz mało czasu, pamiętaj, że nawet kilkuminutowe przerwy na aktywność fizyczną mają pozytywny wpływ na metabolizm.

Istnieje przekonanie, że osoby z insulinoopornością nie powinny wykonywać intensywnych treningów, jak treningi interwałowe (HIIT), ponieważ mogą one nasilać stan zapalny w organizmie. Jest to jednak mit. Treningi interwałowe, kiedy są odpowiednio wykonane, pomagają w poprawie wrażliwości na insulinę, a ich efektywność nie jest mniejsza niż w przypadku innych form aktywności fizycznej.

Badanie z 2024 roku potwierdza, że 12-tygodniowy program ćwiczeń fizycznych przynosi istotne korzyści pacjentom z IO i cukrzycą typu 2. Regularna aktywność fizyczna poprawia kontrolę glikemii, zmniejsza insulinooporność oraz podnosi jakość życia. Wyniki wskazują, że ćwiczenia są skutecznym wsparciem w terapii tej choroby, co podkreśla znaczenie aktywnego stylu życia w leczeniu cukrzycy. [6]

Czym jest indeks glikemiczny i jakie są produkty o niskim indeksie glikemicznym?

Indeks glikemiczny (IG) to wskaźnik, który mierzy, jak szybko dany produkt spożywczy podnosi poziom glukozy we krwi po jego spożyciu. Skala IG ma zakres od 0 do 100, przy czym produkty o wyższym indeksie glikemicznym szybciej zwiększają stężenie glukozy, co może prowadzić do gwałtownego wyrzutu insuliny. Natomiast produkty o niskim IG powodują stopniowe i łagodne zwiększenie poziomu cukru we krwi, co jest korzystne, szczególnie dla osób z insulinoopornością. [7]

Produkty, które posiadają niski IG (poniżej 55), są szczególnie polecane w diecie osób z insulinoopornością, ponieważ pomagają w utrzymaniu stabilnego poziomu cukru we krwi. 

Oto przykłady produktów o niskim IG:

• Pełnoziarniste produkty zbożowe: Pełnoziarnisty chleb, kasze (np. kasza gryczana, jaglana), brązowy ryż czy płatki owsiane.
• Warzywa: Brokuły, szpinak, sałata, papryka, cukinia, pomidory, kalafior.
• Rośliny strączkowe: Soczewica, ciecierzyca, fasola, groch.
• Owoce: Wiśnie, jabłka, gruszki, jagody, truskawki, brzoskwinie.
• Orzechy i nasiona: Migdały, orzechy włoskie, siemię lniane, chia.

Produkty te pomagają stabilizować poziom glukozy, zmniejszają wahania insuliny i dostarczają cennych składników odżywczych, takich jak błonnik, witaminy i minerały.

Choć IG jest popularnym wskaźnikiem, jego interpretacja bywa uproszczona lub błędna. W praktyce IG nie zawsze odzwierciedla rzeczywisty wpływ produktu na glikemię, ponieważ zależy od porcji, sposobu przygotowania i indywidualnej reakcji organizmu.

Ładunek glikemiczny (ŁG), uwzględniający zarówno IG, jak i ilość spożywanych węglowodanów, jest bardziej praktyczny. Produkty o niskim IG mogą wywołać istotny wzrost glikemii, jeśli spożywane są w dużych ilościach, podczas gdy wysokie IG nie zawsze oznacza „nie zdrowość”, jak w przypadku owoców.

IG jest mniej istotny w kontekście zbilansowanej diety bogatej w błonnik i białko, szczególnie u osób zdrowych i aktywnych. U osób z cukrzycą lepszym rozwiązaniem jest monitorowanie poziomu cukru glukometrem niż ścisłe trzymanie się tabel IG.

Ładunek glikemiczny (LG) mierzy wpływ produktu spożywanego w typowej porcji na poziom glukozy we krwi, uwzględniając zarówno indeks glikemiczny (IG), jak i ilość węglowodanów. Jest bardziej precyzyjny niż IG, ponieważ pokazuje, jak duża ilość węglowodanów w danym produkcie może wpłynąć na poziom cukru we krwi.

Ładunek glikemiczny oblicza się, mnożąc IG przez ilość węglowodanów w porcji i dzieląc przez 100. Produkty o niskim LG (poniżej 10) mają mały wpływ na glukozę we krwi, np. warzywa liściaste, pełnoziarniste produkty zbożowe. Produkty o średnim LG (10-20) to np. brązowy ryż. Produkty o wysokim LG (powyżej 20) to np. biały ryż czy napoje słodzone.

Warto dążyć do spożywania produktów o niskim LG, aby unikać gwałtownego wzrostu poziomu glukozy, co jest istotne w insulinooporności i cukrzycy.

Insulinooporność – czego nie jeść – podsumowanie

Podsumowując, insulinooporność to stan, który może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, ale odpowiednia dieta i styl życia mogą znacząco poprawić jakość życia osób z tym schorzeniem. Kluczowe jest spożywanie produktów o niskim indeksie glikemicznym, bogatych w błonnik, zdrowe tłuszcze i białko, a jednocześnie unikanie żywności wysoko przetworzonej, cukrów prostych i tłuszczów trans. Regularna aktywność fizyczna również ma ogromne znaczenie, poprawiając wrażliwość na insulinę i wspomagając utratę masy ciała. Dzięki konsekwentnym zmianom w diecie i stylu życia możliwe jest skuteczne zarządzanie insulinoopornością i zapobieganie jej powikłaniom zdrowotnym.

Bibliografia:

1. https://link.springer.com/article/10.1007/s40519-018-0481-6
2. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26324180/
3. https://www.science.org/doi/10.1126/scitranslmed.aac4765
4. https://www.przeglepidemiol.pzh.gov.pl/pdf-180974-101537?filename=Assessment%20of.pdf
5. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC9251832/
6. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/38771888/
7. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0002916523058409?via%3Dihub