Biohacking – czy da się zhakować własne ciało?
Żyjemy coraz szybciej i intensywniej. Z tego powodu ludzie szukają rozwiązań, które pozwolą nadążyć za pędzącym życiem. Biohacking to ruch, który staje się coraz popularniejszy. Obejmuje on „hackowanie” własnego ciała i umysłu w celu osiągnięcia optymalnego zdrowia, wydajności i samopoczucia. Z artykułu dowiesz się jak skutecznie hakować swoje ciało i umysł, by cieszyć się zdrowiem jak najdłużej.
Spis treści
- Biohacking – co to właściwie jest?
- Biohacking – czy da się zhakować własne ciało?
- Czy biohacking mózgu może działać?
- Jak można zhakować swoje ciało i umysł?
- Biohacking – dieta
- Aktywność fizyczna w biohackingu
- Sen w biohackingu
- Trening umysłu w biohackingu
- Suplementy diety w biohackingu
- Technologia w biohackingu
- Produkty, które mogą wspomóc biohacking
- Po jakim czasie można oczekiwać rezultatów biohackingu?
- Jaki styl życia wspiera biohacking?
- Korzyści biohackingu
- Podsumowanie
Biohacking – co to właściwie jest?
Biohacking to termin, który generalnie nie ma jednej, jasnej i klarownej definicji. Na próżno szukać artykułów naukowych na jego temat, a większości informacji dowiadujemy się z artykułów popularno-naukowych. Przyjmuje się, że biohacking odnosi się do eksperymentowania z własnym ciałem oraz umysłem w celu poprawy samopoczucia, wydajności na co dzień oraz wyników zdrowotnych.
Biohakerzy, bo tak nazywa się osoby, które chcą podstępnie zhakować swoje ciało i umysł stosują najróżniejsze techniki, strategie oraz narzędzia, które miałyby tego dokonać. Z założenia, wszystkie te techniki powinny być poparte dowodami naukowymi na ich korzystne działanie dla umysłu i/lub ciała człowieka.
Biohacking – czy da się zhakować własne ciało?
Oczywiście, wyrażenie „zhackować” jest używane bardziej w metaforycznym sensie niż dosłownym. Biohackingiem równie dobrze można by nazwać po prostu każdą interwencję, prowadzącą do optymalizacji zdrowia, wydajności i samopoczucia, ale w sumie… biohacking brzmi dość tajemniczo, seksownie i intrygująco, więc czemu nie?
Czy biohacking mózgu może działać?
Po wstępie, w którym wspomnieliśmy, że na próżno szukać badań naukowych o biohackingu, odpowiedź nasuwa się tylko jedna… ale nie do końca tak jest! Może Cię zaskoczymy, ale naprawdę biohacking może działać. Są interwencje z nim związane, które można z powodzeniem wprowadzić, żeby zoptymalizować pracę swojego ciała i umysłu, a co za tym poprawić zdrowie, samopoczucie i wydajność. Z dalszej części artykułu dowiesz się jakie metody i techniki będą dla Ciebie najskuteczniejsze.
Jak można zhakować swoje ciało i umysł?
Biohacking może obejmować wiele różnych metod, technologii, sposobów czy czynników, które mogą okazać się pomocne. Omówmy sobie teraz te najważniejsze [1].
Biohacking – dieta
Nie mogliśmy zacząć inaczej, biohakerzy eksperymentują z różnymi modelami żywieniowymi, aby poprawić swoje zdrowie, samopoczucie i wydajność. I nie musisz być na specjalnym modelu żywieniowym, żeby wspomagać swoje ciało i umysł – wystarczy przestrzegać podstawowych zasad odżywiania, takich jak spożywanie warzyw, owoców czy produktów z pełnego ziarna. Zadbaj również o odpowiednią podaż błonnika (rośliny strączkowe, produkty pełnoziarniste, warzywa, owoce, orzechy) oraz antyoksydantów (owoce jagodowe, warzywa, oleje roślinne). A jak dorzucisz do tego wszystkiego picie 2-3 litrów płynów dziennie i regularność w spożywaniu posiłków to biohacking wejdzie na najwyższy level.
Korzyści z biohackingu związanego z dietą obejmują:
- Mniejsze ryzyko wielu chorób [2]
- Mniejsze ryzyko zgonu [3]
- Mniejsze ryzyko wystąpienia niektórych nowotworów [3]
- Poprawę zdolności poznawczych i mniejsze ryzyko przyszłych zaburzeń funkcji poznawczych i choroby Alzheimera [4]
- Poprawę samopoczucia [5]
Choć wspomnieliśmy wyżej, że nie musisz być na żadnym specjalnym modelu żywieniowym, żeby hakować swoje ciało i umysł to są takie diety, które mogą być w tym aspekcie korzystne. Możesz z powodzeniem wykorzystać zasady diety śródziemnomorskiej czy diety DASH, żeby zoptymalizować pracę ciała i umysłu.
Przeczytaj także: Dieta DASH – jadłospis, zasady, efekty
Aktywność fizyczna w biohackingu
Aktywność fizyczna to kolejna ważna część biohackingu, która może wspierać Twoje ciało i umysł. Biohakerzy eksperymentują z różnymi formami treningu, od siłowego po tlenowy, aby zwiększyć wydajność i poprawić ogólną sprawność fizyczną oraz zdrowie.
Zgodnie z zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) należy wykonywać co najmniej 150-300 minut wysiłku o charakterze aerobowym tygodniowo (bieganie, rower, sporty drużynowe, trekking). Ponadto, w celu wzmocnienia siły mięśni, zaleca się wykonywanie przynajmniej dwóch treningów oporowych (siłowych) w tygodniu [6]. Pamiętaj, że aktywność fizyczna ma Cię przede wszystkim cieszyć. Jeżeli zmuszasz się do wykonania danego treningu, to znaczy, że być może nie jest on dla Ciebie. Możliwości jest na tyle dużo, że na pewno każdy będzie w stanie znaleźć coś, co pokocha na stałe.
Korzyści z biohackingu związanego z aktywnością fizyczną są bardzo podobne, do tych wyżej wymienionych dla diety. Połączenie odpowiedniego żywienia z regularną aktywnością fizyczną to filary biohackingu ciała i umysłu i zdecydowanie warto o nie zadbać. Warto dodać, że według niektórych badań naukowych, regularna aktywność fizyczna może wydłużać życie nawet o ponad 4 lata [7]!
Sen w biohackingu
Biohakerzy wykorzystują różne metody optymalizacji snu, takie jak monitorowanie go, odpowiednie odżywianie się, aktywność fizyczna i generalnie wszystkie interwencje, które mogą wiązać się z poprawą snu, zarówno w ujęciu ilościowym jak i jakościowym.
Jak podają rekomendacje, dorośli powinni spać przynajmniej 7 godzin na dobę, aby promować zdrowie. Regularne spanie mniej niż 7 godzin na dobę zwiększa ryzyko niekorzystnych skutków zdrowotnych, takich jak nadwaga, otyłość, cukrzyca, nadciśnienie, choroby serca, udary, depresja czy wreszcie zwiększone ryzyko zgonu.
Spanie mniej niż 7 godzin dziennie wiąże się również z upośledzeniem funkcji odpornościowych organizmu, gorszą pamięcią i wydajnością, zwiększoną liczbą popełniania różnych błędów w ciągu dnia i większym ryzykiem wypadków.
Z drugiej strony, regularne spanie dłużej niż 9 godzin na dobę może być odpowiednie dla osób młodych, chorych oraz tych, które mają przewlekłe problemy ze snem. W odniesieniu do pozostałej części populacji nie jest jasne czy spanie >9 godzin jest optymalne, dlatego najrozsądniejszym rozwiązaniem dla większości wydaje się być utrzymywanie snu w przedziale 7-9 godzin na dobę [8].
Tak więc sen obok diety i aktywności fizycznej jest kolejnym bardzo ważnym czynnikiem, który może zhakować Twoje ciało i umysł. Co więcej, odpowiednie żywienie i regularna aktywność fizyczna wiąże się z lepszym snem, a optymalny sen z kolei wpływa na lepsze wybory żywieniowe i większą chęć na aktywność fizyczną – każdy z tych elementów jest ze sobą ściśle powiązany, razem tworząc potężne wsparcie ciała i umysłu.
Trening umysłu w biohackingu
Biohakerzy mogą wykorzystywać również techniki relaksacyjne, kojące i uspokajające, które pozwolą na „oczyszczenie” umysłu, a przez to zwiększą kreatywność, koncentrację, zdolności poznawcze i wydajność umysłu. Przykładem może być tu medytacja, joga czy nawet najzwyklejsze, regularne czytanie książek.
Badania pokazują, że codzienna, krótka medytacja może poprawiać uwagę, pamięć, nastrój i regulację emocjonalną [9], podczas gdy praktykowanie jogi wiąże się z poprawą sprawności fizycznej, stanu psychicznego i funkcji poznawczych [10]. Zarówno medytację jak i treningi jogi z powodzeniem możesz wykonywać, posługując się filmikami z YouTube. Co ciekawe, czytanie książek, poza rozwojem umysłu i wzbogaceniem słownictwa, może wiązać się z przedłużeniem długości życia [11]. Dlatego warto wprowadzić do codziennej rutyny dodatkowo czytanie chociaż kilku/kilkunastu stron książki dziennie.
Suplementy diety w biohackingu
Według Agencji ds. Żywności i Leków (FDA) suplementy to produkty, które są przeznaczone do uzupełniania zwyczajowej diety w witaminy, związki mineralne i inne substancje, które mogą w sposób pozytywny oddziaływać na organizm [12]. Bardzo ważne w całej definicji jest słowo „uzupełniania”, bo suplement NIGDY nie powinien zastępować dobrze zbilansowanej diety.
Biohacking z założenia ma opierać się na dowodach naukowych, więc prowadzenie suplementacji dla ciała i umysłu powinno być prowadzone w sposób zdroworozsądkowy, zgodnie z medycyną opartą na faktach.
Dla przykładu, jeżeli dieta (jeden z elementów biohackingu) jest prowadzona w sposób prawidłowy, to bez żadnego problemu dostarczysz do swojego organizmu optymalną ilość witaminy C, więc suplementacja będzie kompletnie zbędna i nie poprawi pracy Twojego ciała i umysłu. Natomiast witamina D, której nie jesteśmy w stanie dostarczyć z żywności, jest już warta suplementacji i może być z powodzeniem uznawana za pozytywny element biohackingu ciała i umysłu.
Podsumowując, suplementy diety mogą poprawiać działanie Twojego umysłu i całego organizmu, ale tylko w momencie, w którym są stosowane zgodnie z zasadami nauki.
Technologia w biohackingu
Biohakerzy korzystają również z nowoczesnych technologii, które mają pomóc w monitorowaniu i analizie funkcjonowania ciała i wyciąganiu z tej analizy różnych wniosków. Przykładem może być pomiar długości i jakości snu przez zegarki czy nawet kroków, tętna i innych pomiarów związanych z aktywnością fizyczną. W porównaniu z wcześniej wymienionymi składowymi biohackingu wydaje się to być mniej istotny czynnik, natomiast jeżeli dieta, aktywność fizyczna i sen są dopięte na ostatni guzik, to wykorzystanie nowoczesnych technologii może być korzystnym dodatkiem.
Produkty, które mogą wspomóc biohacking
Jak wspomnieliśmy, w hakowaniu ciała i umysłu najlepiej sprawdzą się zasady zwykłej, zdrowej i dobrze zbilansowanej diety. Dlatego warto spożywać:
- Warzywa i owoce (wszystkie, jak najbardziej różnorodnie)
- Produkty pełnoziarniste (pieczywo razowe, graham, makarony pełnoziarniste, kasza gryczana, komosa ryżowa, ryż brązowy, itd.)
- Ryby (przynajmniej 2 porcje w tygodniu, w tym przynajmniej 1x tłusta ryba)
- Rośliny strączkowe (groch, soczewica, ciecierzyca, fasola, bób)
- Produkty nabiałowe (zwłaszcza produkty fermentowane, kefiry, jogurty, mleko)
- Orzechy i nasiona (jak najbardziej różnorodnie)
- Oleje roślinne (głównie oliwa z oliwek)
Po jakim czasie można oczekiwać rezultatów biohackingu?
Niestety, składowe biohackingu mają to do siebie, że nie będą raczej działały doraźnie. Ciężko sobie wyobrazić, że wprowadzamy zdrową dietę na 3 dni i widzimy realne efekty. Żeby zhakować swój umysł i ciało wyżej wymienione aspekty trzeba wprowadzić na całe życie. Te składowe powinny się stać codzienną rutyną każdej osoby, która chce o siebie zadbać, a wtedy korzyści przyjdą same.
Jaki styl życia wspiera biohacking?
Chciałoby się powiedzieć, że po prostu zdrowy. I w zasadzie taka odpowiedź wyczerpuje temat. Funkcjonowanie, w którym jest miejsce na odpowiednie żywienie, odpoczynek, regenerację, sen, aktywność fizyczną i trening umysłu jest najlepszym sposobem w hakowaniu ciała i umysłu.
Korzyści biohackingu
Podsumujmy sobie jeszcze ogólne korzyści z wprowadzenia wszystkich składowych związanych z biohackingiem.
- Poprawa wydajności umysłu
- Zwiększenie energii i wytrzymałości
- Poprawa zdrowia i długowieczności
- Poprawa kompozycji i składu ciała
- Lepsze samopoczucie psychiczne
- Zmniejszenie ryzyka wielu chorób,
I wiele, wiele innych…
Podsumowanie
Omówione w artykule interwencje, mogą pomóc Ci zhakować Twój umysł i ciało. Jednak zadajmy sobie na koniec zasadnicze pytanie – czy wszystkie składowe biohakingu różnią się czymkolwiek od „zwyczajnego”, zdrowego stylu życia? Kompletnie NIE. Dlatego możemy sobie to nazywać, jak chcemy – biohacking, zdrowy styl życia, dobre nawyki… grunt to się tych zasad trzymać regularnie i sumiennie.
A jeżeli poszukujesz diety, która wzmocni Twoje ciało i umysł, to nie czekaj i oddaj się w ręce doświadczonych dietetyków po studiach. Pomogliśmy ponad 20 000 zadowolonych pacjentów, a nasza opinia na Google to 5/5 na podstawie 390 opinii. Szybkie, smaczne i indywidualnie tworzone diety online to nasza specjalność
Piśmiennictwo
- “Biohacking: Definition, Safety, and Top 11 Hacks for Beginners.” https://www.healthline.com/health/biohacking (accessed Jun. 18, 2023).
- M. Dinu, G. Pagliai, A. Casini, and F. Sofi, “Mediterranean diet and multiple health outcomes: an umbrella review of meta-analyses of observational studies and randomised trials,” Eur J Clin Nutr, vol. 72, no. 1, pp. 30–43, Jan. 2018, doi: 10.1038/EJCN.2017.58.
- W. Marx et al., “The Dietary Inflammatory Index and Human Health: An Umbrella Review of Meta-Analyses of Observational Studies,” Adv Nutr, vol. 12, no. 5, pp. 1681–1690, Sep. 2021, doi: 10.1093/ADVANCES/NMAB037.
- J. Fu, L. J. Tan, J. E. Lee, and S. Shin, “Association between the mediterranean diet and cognitive health among healthy adults: A systematic review and meta-analysis,” Front Nutr, vol. 9, p. 946361, Jul. 2022, doi: 10.3389/FNUT.2022.946361/BIBTEX.
- M. Muscaritoli, “The Impact of Nutrients on Mental Health and Well-Being: Insights From the Literature,” Front Nutr, vol. 8, Mar. 2021, doi: 10.3389/FNUT.2021.656290.
- “Physical activity.” https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/physical-activity (accessed Jun. 18, 2023).
- C. D. Reimers, G. Knapp, and A. K. Reimers, “Does physical activity increase life expectancy? A review of the literature,” J Aging Res, vol. 2012, 2012, doi: 10.1155/2012/243958.
- N. F. Watson et al., “Recommended Amount of Sleep for a Healthy Adult: A Joint Consensus Statement of the American Academy of Sleep Medicine and Sleep Research Society,” Sleep, vol. 38, no. 6, p. 843, Jun. 2015, doi: 10.5665/SLEEP.4716.
- J. C. Basso, A. McHale, V. Ende, D. J. Oberlin, and W. A. Suzuki, “Brief, daily meditation enhances attention, memory, mood, and emotional regulation in non-experienced meditators,” Behavioural brain research, vol. 356, pp. 208–220, Jan. 2019, doi: 10.1016/J.BBR.2018.08.023.
- S. Telles, S. K. Sharma, D. Chetry, and A. Balkrishna, “Benefits and adverse effects associated with yoga practice: A cross-sectional survey from India,” Complement Ther Med, vol. 57, Mar. 2021, doi: 10.1016/J.CTIM.2020.102644.
- A. Bavishi, M. D. Slade, and B. R. Levy, “A chapter a day: Association of book reading with longevity,” Soc Sci Med, vol. 164, pp. 44–48, Sep. 2016, doi: 10.1016/J.SOCSCIMED.2016.07.014.
- “FDA 101: Dietary Supplements | FDA.” https://www.fda.gov/consumers/consumer-updates/fda-101-dietary-supplements (accessed Jun. 18, 2023).