Witamina D a COVID-19
Każdego dnia bijemy niechlubne rekordy w ilości nowych przypadków zarażeń koronawirusem (SARS-CoV-2). Czy witamina D może pomóc ci w walce z koronawirusem? Ile witaminy D suplementować, żeby wspomóc leczenie COVID-19? Czy suplementacja witaminy D może wspomagać pracę twojego układu odpornościowego?
Spis treści
- Kto powinien bać się COVID-19?
- Witamina D3 – dawki w przypadku niedoborów
- Czy witamina D może powstrzymać koronawirusa?
- Ile witaminy D przyjmować?
- Podsumowanie
Kto powinien bać się COVID-19?
Warto zdawać sobie sprawę z tego, że osoby w każdym wieku narażone są na infekcję i ciężki przebieg COVID-19. Prawdopodobieństwo poważnych powikłań dotyczy w szczególności osób ≥60 roku życia. Choroby współwystępujące (np. choroby sercowo-naczyniowe, cukrzyca, przewlekła choroba płuc) nie pozostają również bez znaczenia. Ryzyko zgonu oraz hospitalizacji wśród osób cierpiących na dodatkowe dolegliwości medyczne jest wielokrotnie wyższe. Spektrum przebiegu COVID-19 jest naprawdę bardzo szerokie, od bezobjawowej infekcji do ciężkiego zapalenia płuc z zespołem ostrej niewydolności oddechowej i śmierci włącznie.
Transmisja wirusa SARS-CoV-2 następuje głównie drogą kropelkową i w mniejszym stopniu w wyniku kontaktu ze skażonymi powierzchniami. Z tych powodów mycie rąk oraz ochrona dróg oddechowych to podstawa! Kiedy to tylko możliwe utrzymuj dystans co najmniej 1,5 metra pomiędzy tobą a innymi osobami. Jest to szczególnie ważne, gdy stoisz w pobliżu kogoś kto kicha lub kaszle. Poza tym pamiętaj o częstym myciu rąk, unikaj zatłoczonych miejsc, staraj się nie dotykać dłońmi oczu, nosa oraz ust. Zwróć też uwagę innym, jeżeli olewają podstawowe zasady higieny!
Jak działa witamina D3?
Dobra, skoro ogarnęliśmy podstawy to atakujemy witaminę D. Zacznijmy od tego, że witamina D nie jest żadną magiczną pigułką, która jest w stanie pokonać COVID-19. Nie oznacza to jednak, że jej deficyty pozostają obojętne dla naszego układu odpornościowego. Dotyczy to jednak także innych składników naszej diety [1, 2]. Witamina D jest jednak w pewnym sensie wyjątkowa, ponieważ jej deficyt obserwuje się nawet u 90% Polaków [3]. Klasyczne i znane od dziesięcioleci działanie witaminy D dotyczy jej roli w regulacji równowagi gospodarki fosforu i wapnia. W dużym uproszczeniu, niedobór witaminy D u dzieci prowadzi do krzywicy, czyli deformacji kości, a u osób starszych do pogorszenia zdrowia kości [3]. To co nas jednak interesuje w kontekście COVID-19 to fakt, że witamina D ma swoje receptory również na komórkach układu odpornościowego [4].
Zarówno sezonowe infekcje górnych dróg oddechowych, czyli po prostu przeziębienia, jak i deficyty witaminy D nasilają się w zimowych miesiącach. Daje to solidne przesłanki do tego, aby sądzić że niedobory witaminy D odgrywają ważną rolę w wyjaśnieniu tej obserwacji, ale… Zawsze jest jakieś ale. W przypadku sezonowych przeziębień musimy pamiętać chociażby o tym, że spędzamy więcej czasu w zamkniętych pomieszczeniach, co oczywiście sprzyja rozprzestrzenianiu się wirusów (to właśnie one są głównie odpowiedzialne za nasze potyczki z bolącym gardłem i cieknącym nosem w trakcie przeziębień). No ale nie o przeziębieniach dzisiaj mowa. Jeżeli chcesz przeczytać więcej o wszechstronnym działaniu witaminy D sprawdź koniecznie nasz artykuł „Witamina D3 – wpływ na zdrowie, normy, lek czy suplement?”.
Czy witamina D może powstrzymać koronawirusa?
Uderzające podobieństwo czynników ryzyka dla ciężkiego przebiegu COVID-19 oraz niedoborów witaminy D (m.in. otyłość, starszy wiek, specyficzne pochodzenie etniczne) rozbudziło w naukowcach zainteresowanie rolą witaminy D w prewencji lub/i jej terapeutycznym wykorzystaniu w starciu z COVID-19 [5]. Podsumowanie badań dotyczących wpływu suplementacji witaminy D na stan ostrej niewydolności oddechowej sugeruje korzystne, ale co prawda umiarkowane korzyści zdrowotne [6]. Dodatkowo w badaniach obserwacyjnych zauważono związek pomiędzy niskim stężeniem witaminy D a podatnością na zarażenie SARS-CoV-2 [7, 8] oraz ciężkością przebiegu COVID-19 [9].
Pomimo tego, że wstępne obserwacje wydają się być ciekawe, nasz hurraoptymizm powinny przygasić stanowiska instytutów zdrowia z USA [10], Wielkiej Brytanii [11]. Zgodnie z ich treścią rola witaminy D w prewencji oraz leczeniu COVID-19 jest po prostu za mało poznana, dlatego dla własnego bezpieczeństwa powinniśmy stosować się do wytycznych odpowiednich dla naszego regionu.
Ile witaminy D przyjmować?
Zgodnie z rekomendacjami dla Polski osoby dorosłe powinny suplementować 800-2000 IU witaminy D dziennie, z kolei seniorzy >75 roku życia 2000-4000 IU/dobę. Pamiętaj jednak, że suplementacja witaminy D powinna być zindywidualizowana. Twoja masa ciała czy też wyjściowe stężenie witaminy D w organizmie determinują to ile dokładnie witaminy D musisz przyjmować. W tym artykule: “Czy witaminę D3 można przedawkować? Najlepsze dawkowanie.” możesz przeczytać jak dokładnie dobrać dla siebie odpowiednią dawkę witaminy D.
Podsumowanie
Pamiętaj, najwięcej możesz dla siebie zrobić dbając o podstawowe zasady higieny. Mycie rąk, maseczka i dystans społeczny! Jeżeli chodzi o witaminę D a COVID-19 to obecnie zalecany jest zdrowy rozsądek i śledzenie kolejnych doniesień agencji zdrowotnych. Kwestią czasu są nowe publikacje, które mogą zmienić podejście do suplementacji witaminy D w walce z koronawirusem.
Piśmiennictwo
- Hewison, M., Vitamin D and immune function: an overview. Proceedings of the Nutrition Society, 2012. 71(1): p. 50-61.
- Calder, P.C., et al., Optimal nutritional status for a well-functioning immune system is an important factor to protect against viral infections. Nutrients, 2020. 12(4): p. 1181.
- Rusińska, A., et al., ZASADY SUPLEMENTACJI I LECZENIA WITAMINĄ D – NOWELIZACJA 2018 r. VITAMIN D SUPPLEMENTATION GUIDELINES FOR POLAND – A 2018 UPDATE. 2018. 24: p. 1-24.
- Vanherwegen, A.-S., C. Gysemans, and C. Mathieu, Vitamin D endocrinology on the cross-road between immunity and metabolism. Molecular and Cellular Endocrinology, 2017. 453: p. 52-67.
- Jolliffe, D., et al., Vitamin D supplementation to prevent acute respiratory infections: systematic review and meta-analysis of aggregate data from randomised controlled trials. MedRxiv, 2020.
- Martineau, A.R. and N.G. Forouhi, Vitamin D for COVID-19: a case to answer? The Lancet Diabetes & Endocrinology, 2020. 8(9): p. 735-736.
- D’Avolio, A., et al., 25-hydroxyvitamin D concentrations are lower in patients with positive PCR for SARS-CoV-2.Nutrients, 2020. 12(5): p. 1359.
- Meltzer, D.O., et al., Association of Vitamin D Status and Other Clinical Characteristics With COVID-19 Test Results. JAMA Network Open, 2020. 3(9): p. e2019722-e2019722.
- Panagiotou, G., et al., Low serum 25‐hydroxyvitamin D (25 [OH] D) levels in patients hospitalized with COVID‐19 are associated with greater disease severity. Clinical endocrinology, 2020.
- COVID-19 Treatment Guidelines Panel. Coronavirus Disease 2019 (COVID-19) Treatment Guidelines. National Institutes of Health. Available at https://www.covid19treatmentguidelines.nih.gov/ Accessed [15.10.2020].
- https://www.nice.org.uk/advice/es28/chapter/Key-messages Accessed [15.10.2020].